جن

[ویکی شیعه] جن، بنابر متون دین اسلام، موجودی اسرارآمیز است که مانند انسان دارای شعور، اختیار و تکلیف است. بنابر برخی آیات و روایات، جن، آفریده شده از آتش و یا آمیخته ای از آتش است. قرآن در ۲۲ آیه از جن یاد می کند و هفتاد و دومین سوره آن نیز جن نام دارد.
جن در عرف قرآن موجودی است با شعور و اراده که به اقتضای طبیعتش از حواس بشر پوشیده است و در شرایط عادی، قابل درک حسی نیست. او مانند انسان، مکلف است و هدف از خلقت او، همانند انسان، عبادت و بندگی خدا است. او در آخرت برانگیخته می شود و می تواند مطیع یا عاصی، مؤمن یا مشرک و… باشد. بسیاری از ویژگی ها و موضوعات مرتبط با جن از جمله بختک و همزاد، ساخته باورهای عامیانه و بدون دلیل است. برخی محققان، جنّ را در اعتقادات ایرانی برگرفته از فرهنگ اسلامی و عربی دانسته اند و برخی دیگر احتمال می دهند صورت ایرانی جنّ، بازتاب موجوداتی در اعتقاد ایرانیانِ قبل از اسلام است که بعداً به جنّ تغییر نام داده اند و با اعتقادات عربها درباره جنّ، که پس از اسلام به ایران وارد گردیده، آمیخته شده اند. تازه مسلمانانی که میراث بَرِ انبوهی از باورهای عمیق دربارۀ موجودات وهمی همچون غول بودند، با مواجهه با مفهوم جن در قرآن، خود برسازندۀ انبوهی باورها دربارۀ جن شدند.
این واژه مشتق از ریشه «ج ن ن» به معنای پوشش و استتار است و برخی معتقدند معنای اصلی پوشش و استتار در بیشتر مشتقات این ریشه وجود دارد مانند جَنین که در رحم مادر پنهان است. برخی واژۀ «الجانّ» را که در قرآن به همراه انس به کار رفته است اسمِ جمعِ جنّ دانسته اند. ابن قُتیبه شیاطین را جنّیان سرکش و جانّ را جنّهای ضعیف دانسته است.
[ویکی اهل البیت] جنّ در لغت به معنای پوشیده بودن چیزی از حواسّ است. و آن نوعی از موجودات آفریده شده از آتش، صاحب اراده و شعورند که از حواسّ ما پنهان اند. وجودشان بشرع ثابت شده است اما ماهیت آنها را نمی دانیم چیست. لیکن از صفاتی که خداوند برای آنها بیان کرده است می توان به معرفت آنها نزدیک شد. یکی از سوره های قرآن به نام جن است و در ابتدای آن سخن از گروهی از آنان آمده که پس از شنیدن قرآن به نزد قوم خود رفته به آنها بشارت نزول قرآن را دادند.
علامه شعرانی پس از نقل تعدادی از این آیات می گوید: «از این آیات معلوم میشود که جن از سنخ عناصر نیستند وگرنه دیده می شدند یا جای بر اجسام دیگر تنگ می کردند بلکه از جنس روح و ملائکه اند مجرد از عناصر و آتشی که از آن آفریده شدند از سنخ آتش عنصری نیست چون در یکجا فراهم آیند آنجا را گرم نمی کنند بلکه چون برای بعضی ظاهر شوند شاید به صورت چیزی روشن و آتش در تاریکی پدیدار گردند.
و قوه بی شعور یا موجود بسیار خرد نیستند از سنخ قوه برق و میکروب چون مکلفند و به بهشت یا دوزخ می روند و پیغمبر بر آنها مبعوث میشود پس عقل دارند و مانند فرشتگان منزه از معاصی نیستند زیرا که شیطان از آنها بود و اگر جنیان منزه بودند هرگز معصیت نمیکردند و نیز مانند فرشتگان همیشه دعوت به خیر نمی کنند چون خداوند فرمود «من شر الوسواس الخناس – الی قوله – من الجنة و الناس».
و اگر گوئی مجردات ممکن نیست قابل دو حال باشند گاه صالح شوند و گاه طالح و این گونه قابلیت و تغیر از صفات ماده است چون نوعی انفعال است گوئیم مسلم نداریم مجردات هیچ نوع منفعل نشوند بعض مجردات مانند نفوس انسان که علاقه به بدن دارند، منفعل می گردند و علومی که در این جهان تحصیل می کنند به حس یا به تفکر نوعی انفعال است و هر چه بی واسطه بدن از عالم غیب بر او الهام می شود نیز انفعال است. ما در این امور تابع شرعیم با این حال فارابی در بعض رسائل خویش انفعال مجردات و تجدد حالات را برای آنها تصدیق کرده است.
تسخیر جن از راه نامشروع، مانند ریاضت ها و خواندن عزائم (عوذات) مشتمل بر کفر حرام است. در حرمت آن از راه مشروع همچون خواندن عزائمِ صحیح، اختلاف است.
بعض نصاری بر مسلمین ایراد کرده اند در اعتقاد به وجود جن، با آنکه در انجیل نیز آمده است که جنیان بسیار در وجود مردی جن زده رسوخ یافته بودند حضرت عیسی علیه السلام آنها را از بدن آن مرد بیرون آورد و در تن خوکانی چند قرار داد و آنها به حضرت عیسی استغاثه می کردند آن حضرت نپذیرفت.
[ویکی الکتاب] معنی جِنَّ: جن-طائفهای از موجودات غیر ازملائکه که شعور و اراده دارند و از حواس ما پنهانند (دراصل به معنی استتارونهان شدن)
معنی جَنَّ عَلَیْهِ: اورا پوشانید - اورا مستور کرد (جَنَّ در اصل لغت به معنی مستور بودن از حواس است)
معنی مَجْنُونٌ: فردی که جن در او حلول کرده، و با زبان آن جن حرف میزند
معنی أَجِنَّةٌ: جنین ها(دراصل از جَنَّ به معنی استتارونهان شدن)
معنی جِنَّةِ: جن-طائفهای از موجودات غیر ازملائکه که شعور و اراده دارند و از حواس ما پنهانند (دراصل به معنی استتارونهان شدن)-جنون یا جن زده گی(در جمله"رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ ")
معنی أَنَامِ: مردم(اعم از جن وانس،و به قولی به معنای هر جنبندهای است که روی زمین راه برود )
معنی کَاهِنٍ: پیشگو - غیبگو - خیالباف (کهانت به عقیده کاهنان عبارت است از اینکه کاهن پیامها و اطلاعاتی را از جن دریافت کند)
معنی ﭐسْتَکْثَرْتُم: از حد گذراندید (عبارت "یَا مَعْشَرَ ﭐلْجِنِّ قَدِ ﭐسْتَکْثَرْتُم مِّنَ ﭐلْإِنسِ "یعنی:ای گروه جن شما ولایت بر انسانها و گمراه نمودن آنان را از حد گذراندید(با وسوسه و اغواگری خود در بسیاری از انسانها میل و رغبت کردید))
معنی زَوْجَیْنِ: به معنای هر دو چیزی است که مقابل هم باشند، یکی فاعل و مؤثر باشد، دیگری منفعل و متاثر، از آنکه فاعل است عملی سر زند، و بر آنکه منفعل است واقع شود، مانند زن و شوهر و بعضی گفتهاند: این کلمه به معنای مطلق هر دو چیز متقابل است، مانند زن و شوهر، زم...
معنی لَمْ یَطْمِثْهُنَّ: با آن زنان عمل زناشویی انجام نداده (کلمه طمث که فعل لم یطمث از آن مشتق شده، به معنای ازاله بکارت و نکاحی است که با خونریزی همراه باشد. و معنای عبارت "لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ "این است که: حوریان بهشتی دست نخوردهاند، و قبل...
معنی یُوزَعُونَ: در جای خود نگهداری می شوند به نحوی که با دیگران تداخل نکنند (کلمه یوزعون از ماده وزع به معنای منع است و یا به قول بعضی دیگر، به معنای حبس میباشد و معنای آیه به طوری که گفتهاند: این است که برای سلیمان لشکرش جمع شد، لشکرها که از جن و انس و طیر بودند...
معنی یَدْعُونَ: می خوانند - صدا می زنند - دعوت می کنند - می طلبند (دعاء و نیز کلمه دعوت به معنای معطوف کردن توجه و نظر شخص دعوت شده است به سوی چیزی که آن شخص دعوت شده و این کلمه معنائی عمومیتر از کلمه نداء دارد، برای اینکه نداء مختص به باب لفظ و صوت است، ولی دعاء...
ریشه کلمه: 
جنن (۲۰۱ بار)
«جَنّ» از مادّه «جَنّ» (بر وزن فنّ) به معنای پوشانیدن چیزی است و در آیه مورد بحث، معنای جمله این است که هنگامی که شب، چهره موجودات را از ابراهیم(علیه السلام)پوشانید... و این که به دیوانه مجنون گفته می شود به خاطر این است که گویا پرده ای بر عقل او کشیده شده است. اطلاق جِنّ بر موجود ناپیدا نیز به همین ملاحظه است. جنین نیز به خاطر پوشیده بودن در درون رحم مادر است. اطلاق جنت بر بهشت و بر باغ به خاطر آن است که زمینش زیر درختان پوشیده است. و قلب را جَنان (بر وزن زمان) می گویند، چون در میان سینه نهفته است و یا این که اسرار انسان را نهفته می دارد. «جنّ» در اصل به معنای چیزی است که از حس انسان پوشیده باشد; مثلاً می گوئیم: «جَنَّهُ الْلَّیْل» ـ یا ـ «فَلَمّا جَنَّ عَلَیْهِ الْلَّیْلُ» یعنی هنگامی که پرده سیاه شب او را پوشاند و به همین جهت «مجنون» به کسی که عقلش پوشیده و «جَنین» به طفلی که در رحم مادر پوشانده شده و «جَنَّت» به باغی که زمینش را درختان پوشانده اند، و «جَنان» به قلب که در درون سینه پوشانده شده و «جُنَّة» به معنای سپر که انسان را از ضربات دشمن می پوشاند، آمده است. البته از آیات قرآن استفاده می شود که «جنّ» یک نوع موجود عاقلی است که از حس انسان پوشیده شده، و آفرینش آن در اصل، از آتش یا شعله های صاف آتش است، و «ابلیس» نیز از همین گروه است. بعضی از دانشمندان از آنها تعبیر به نوعی از «ارواح عاقله» می کنند که مجرد از ماده می باشد، (البته پیدا است تجرد کامل ندارد زیرا که چیزی که از ماده آفریده شده است مادی است، ولی نیمه تجردی دارد، چرا که با حواس ما درک نمی شود، و به تعبیر دیگر یک نوع جسم لطیف است). و نیز از آیات قرآن بر می آید که آنها مؤمن و کافر دارند، مطیع و سرکش دارند و آنها نیز دارای تکلیف و مسئولیتند.
(به فتح اوّل) پوشیدن.مستور کردن. در اقرب الموارد است: «جَنَّهُ جَنّا وَ جُنُوناً:سَتَرَهُ»در مفردات آمده: «اَصْلَ الْجَنَّ، سَتْرُ الشَّی‏ءِ عَنِ الْحاسَةِ» فعل آن بنابر تصریح اهل لغت هم لازم و هم متعدی به نفسه و هم متعدی به «علی» می آید. چون ظلمت شب او را پوشید و مستور کرد. علی هذا به قلب جنان گوید که در میان بدن پوشیده است، به سپر مجّن و مجنّه گویند که صاحب سپر را می‏پوشاند، به باغ و مزرعه و چمن جنّت و جنّات گویند که روی زمین را می‏پوشاند و تفصیل آن در «تحت» گذشت بچّه را آن جنین گویند که شکم مادر او را پوشانده است و جنین به معنی مجنون و پوشانده شده است آنگاه که شما در شکم مادران جنین‏ها بودید. قسم‏های خود را سپر قرار دادند و در زیر آن پوشانده شدند. مجنون کسی است که عقلش پوشانده شده باشد گفت ساحر است یا دیوانه. جِنّه به کسر اوّل به معنی جنون و اسم مصدر است (صحاح)
[ویکی فقه] جن (ابهام زدایی). جن ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: • سوره جن، هفتاد و دومین سوره قرآن کریم• جن (موجود)، موجودی مکلف و مختار، مانند انسان
...
[ویکی فقه] جن (قرآن). از آیات قرآن استفاده می شود که «جن» یک نوع موجود عاقلی است که از دید انسان مخفی است، و آفرینش آن در اصل از آتش یا شعله های صاف آتش است، و ابلیس نیز از همین گروه است.
جن در لغت به معنای پوشیده بودن چیزی از حواس است و آن نوعی از موجودات آفریده شده از آتش، صاحب اراده و شعورند که از حواس ما پنهان اند. در این مدخل همین معنا مقصود است و از واژه «جن» استفاده شده است.
جن در قرآن
جنّیان موجوداتی پوشیده از دید آدمیان اند. این نوع از آفریده های الهی به تصریح قرآن کریم از لهیب خالص آتش (زبانه و شعله غیر آمیخته به دود) آفریده شده اند. در میان جنّیان نیز همچون آدمیان جنس نر و ماده و نیز توالد و تناسل و حیات و مرگ وجود دارد؛ چنان که به تصریح قرآن کریم جنّیان همچون آدمیان مکلف به شریعت می باشند.
انواع جن
جن نیز مانند انسان، مسلمان و کافر دارد:نکته ای که از آیات و روایات استفاده می شود این است که: جنیان نیز همانند انسان ها مسلمان و کافر دارند. و نیز شیعه و غیر شیعه دارند. در سوره احقاف بحث فشرده ای پیرامون ایمان آوردن گروهی از جنیان به پیامبر اسلام و کتاب آسمانی او آمده است. و با آنچه بیان شد جای تردید نیست که جنیان نیز مانند ما انسان ها دارای عقاید مختلف بوده و عده ای از آنها فاسق، فاجر، ظالم و کافر ند و عده ای از آنها صالح، مومن و مسلمان می باشند و در مورد شیعه بودن بعضی از جنیان نیز شواهدی وجود دارد که صحت این مطلب نیز محرز شده است. زیرا در روایات بسیاری از لسان اهل بیت ـ علیهم السلام ـ عده ای از جنیان به عنوان شیعه معرفی شده اند.
مختار بودن جن
...
[ویکی فقه] جن (موجود). واژه «جن» از دیدگاه قرآن نام یکی از موجودات است و وجود خارجی دارد.آیات و روایات دلالت دارند بر اینکه جن مانند انسان، مکلف و مختار است و به واقع از اهداف آفرینش او عبادت حق تعالی می باشد.
جنّیان موجوداتی پوشیده از دید آدمیان اند. این نوع از آفریده های الهی به تصریح قرآن کریم از لهیب خالص آتش (زبانه و شعله غیر آمیخته به دود) آفریده شده اند. در میان جنّیان نیز همچون آدمیان جنس نر و ماده و نیز توالد و تناسل و حیات و مرگ وجود دارد؛ چنان که به تصریح قرآن کریم جنّیان همچون آدمیان مکلف به شریعت می باشند.
احکام مرتبط با جن
از احکام آن به مناسبت در باب صلات و تجارت سخن گفته اند.تسخیر جن از راه نامشروع، مانند ریاضت ها و خواندن عزائم (عوذات) مشتمل بر کفر حرام است. در حرمت آن از راه مشروع، همچون خواندن عزائمِ صحیح، اختلاف است به گفته برخی، گفتن اذان هنگام ترس از جن مستحب است. 
مفهوم جن
کلمه «جن» در اصل به معنای چیزی است که از حس انسان پوشیده باشد.