تاخیر

تأخیر. [ ت َءْ ] ( ع مص ) واپس افکندن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( از دهار ). سپس گذاشتن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). واپس گذاشتن. ( آنندراج ) ( فرهنگ نظام ). واپس بردن. ( آنندراج ). تعقیب و تعویق. ( فرهنگ نظام ). با لفظ کردن و آوردن مستعمل است. ( آنندراج ). با لفظ انداختن و کردن و شدن مصدر مرکب آید، این لفظ در عربی مصدر است اما در فارسی هم مصدر استعمال شود و هم اسم جامد. ( از فرهنگ نظام ): و در آن تقدیم و تأخیر صورت نبندد. ( کلیله و دمنه ).
وعده تأخیر به سرنامده 
لعبتی از پرده به درنامده.نظامی.گر جان طلبد حبیب عشاق 
نه صبر روا بود نه تأخیر.سعدی.- امثال:
در تأخیر آفتها است؛ فی التأخیر آفات: 
روزبازار جوانی چند روزی بیش نیست 
نقد را باش ای پسر کآفت بود تأخیر را.سعدی.بفتراک ار همی بندی خدا را زود صیدم کن 
که آفتهاست در تأخیر و طالب را زیان دارد.حافظ ( ازامثال و حکم ). || دفعالوقت. || ممانعت. ( ناظم الاطباء ). || سپس ماندن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || درنگی و دیری. توقف. عقب انداختگی ودیرکردگی و عقب ماندگی. ( ناظم الاطباء ).
- بلاتأخیر؛ بدون درنگ و بسرعت. ( ناظم الاطباء ).

[ویکی فقه] تأخیر. به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.
عمل به لحاظ ظرف زمانی آن یا دارای امتداد است که انجام دادن آن در تمامی آنات آن زمان ممتد، جایز و صحیح است و یا امتداد ندارد، بلکه فوریت دارد. تأخیر در انجام دادن عمل از نوع دوم ـ مانند تأخیر ازاله نجاست از مسجد جایز نیست، برخلاف نوع اوّل که جایز و صحیح است و گاه به عللی واجب یا مستحب و یا مکروه می‏گردد. مصادیق تأخیر واجب مانند تأخیر نماز تا قبل از آخر وقت برای کسی که به علّت عذری باید تیمّم کند یا کسی که فاقد شرطی از شرایط نماز همچون پوشش برای پوشاندن عورت است که بنابر قول گروهی در هر دو مورد، تأخیر واجب است. مصادیق تأخیر مستحبمانند تأخیر نماز عشا تا هنگام ناپدید شدن شفق که زمان پایانی وقت فضیلت نماز مغرب می باشد.مصادیق تأخیر مکروه مانند تأخیر نماز از اوّل وقت بدون عذر به قول مشهور. حکم وضعی تأخیر بر تأخیر، احکام وضعی که به آن اشاره می شودـ و آثار آن به شمار می‏رود ـ مترتّب می‏گردد. ← سقوط حق با تأخیر تأخیر در استفاده حق فسخ در موارد فوری بودن آن ـ مانند خیار فسخ نکاح به سبب عیوب خاص و تدلیس ـ موجب سقوط آن خواهد شد. ← ضمان و رد بدون تأخیر در ودیعه اگر مالک، مالی را که نزد کسی به امانت گذاشته است از او مطالبه کند ردّ فوری آن واجب است و در صورت امتناع و تأخیر ـ با قدرتِ بر باز پس دادن آن در اوّل وقت امکان ـ ضامن است. ← بطلان عقد با تآخیر از شرایط صحّت عقد لازم، فوری بودن قبول بعد از ایجاب به حسب عرف است و تأخیر آن به‏گونه‏ای که به نظر عرف، جواب ایجاب محسوب نگردد موجب بطلان عقد است. 
[ویکی فقه] به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.
عمل به لحاظ ظرف زمانی آن یا دارای امتداد است که انجام دادن آن در تمامی آنات آن زمان ممتد، جایز و صحیح است و یا امتداد ندارد، بلکه فوریت دارد.
تأخیر در انجام دادن عمل از نوع دوم ـ مانند تأخیر ازاله نجاست از مسجد 
جایز نیست، برخلاف نوع اوّل که جایز و صحیح است و گاه به عللی واجب یا مستحب و یا مکروه می‏گردد.
مصادیق تأخیر واجب
مانند تأخیر نماز تا قبل از آخر وقت برای کسی که به علّت عذری باید تیمّم کند یا کسی که فاقد شرطی از شرایط نماز همچون پوشش برای پوشاندن عورت است که بنابر قول گروهی در هر دو مورد، تأخیر واجب است.
مصادیق تأخیر مستحب
مانند تأخیر نماز عشا تا هنگام ناپدید شدن شفق که زمان پایانی وقت فضیلت نماز مغرب می باشد.