شورانگیز

شورانگیز، سازی زهی مضرابی است که ترکیبی از سه‌تار، تار و تنبور به شمار می‌آید و برای نخستین بار به پیشنهاد علی تجویدی و توسط ابراهیم قنبری مهر ساخته شد. شیوه نواختن این ساز عمدتاً از سه‌تار الهام گرفته شده، هرچند که ویژگی‌های صوتی آن در برخی موارد تفاوت‌های قابل توجهی دارد. به عنوان نمونه، طنین بیشتر شورانگیز به دلیل استفاده از کاسه تنبور است که علاوه بر چوب، از پوست نیز ساخته شده است. صدای شورانگیز کمی بم‌تر از سه‌تار معمولی است. این ساز دارای شش سیم است دو سیم اول و دوم به صورت جفت بسته شده‌اند و ۲۴ پرده دارد. دامنه صدایی شورانگیز از دو نت موسیقی تا می کرن متغیر است و از نظر طول ارتعاش نیز با تار و سه‌تار متفاوت و طولانی‌تر از آنهاست. به این ترتیب، طول کاسه ۳۶ سانتی‌متر و طول دسته از محل اتصال تا شیطانک حدود ۴۱ سانتی‌متر می‌باشد. حسین علیزاده در برخی از آثار خود مانند ماه و مه، باده تویی، نوای نور و... از این ساز بهره برده است. همچنین یک تکنیک نوآورانه از ابراهیم قنبری مهر در ساخت سازهای زهی است. این تکنیک بر پایه ترکیب پوست و چوب در ناحیه‌ای از صفحه روی بنا شده است. ویژگی بارز صدای این ساز، حجم بیشتر و طنین غنی‌تر آن نسبت به سازهای مشابه در خانواده خود است. پوست به کار رفته در انواع آن نسبتاً ضخیم بوده و نسبت به رطوبت، حساسیت کمتری نسبت به پوست تار دارد.