یکی از اعضای بدن است که در حالت ایستاده به عنوان تکیهگاه محکم برای وزن بدن عمل میکند و در حین راه رفتن و دویدن مانند یک تخته پرش عمل مینماید. عملکرد آن به دلیل وجود دو قوس طولی در ساختار استخوانها است که به عنوان ضربهگیر عمل میکنند. زمانی که وزن بدن به این قوسها فشار وارد میکند، آنها کمی باز میشوند و با برداشته شدن فشار، به حالت اولیه خود بازمیگردند. در حالت ایستاده، وزن بدن عمدتاً از طریق پاشنه و استخوانهای کف، که در عقب انگشتان قرار دارند، تحمل میشود. هنگام راه رفتن، ابتدا وزن به آن منتقل میشود و سپس به سمت جلو و در طول لبه خارجی پا حرکت میکند. با بلند شدن از زمین، نقطه تحمل وزن در کف از سر استخوانهای خارجی به سر استخوانهای داخلی و در نهایت به سر استخوان کف که مقابل شست قرار دارد، منتقل میشود. آخرین نقطهای است که فشار را برای بلند شدن از زمین وارد میکند. در هنگام دویدن، پاشنه با زمین تماس ندارد و وزن تنها از طریق انتهای دور قوسهای طولی به زمین منتقل میشود. در این حالت، قوسهای طولی با جمع شدن فشار از انگشتان داخلی تقویت میشوند. قوسهای کف با قفل شدن استخوانها، انقباض عضلات و رباطهای قوی حفظ میشوند. اگر رباطها کش بیایند و شل شوند، بخشی از قوس از بین میرود و این امر به صاف شدن کف منجر میشود. در حالت ایستاده، به طور طبیعی عمود بر ساق قرار دارد و میتوان آن را با حرکت مفصل مچ به سمت بالا یا پایین حرکت داد، یا کف را به سمت داخل و خارج چرخاند. در این حرکات، تمامی استخوانها به عنوان یک واحد حول تالوس، که بالاترین استخوان مچ است، حرکت میکنند.

پا
لغت نامه دهخدا
با جهل شما درخور نعلید بسر بر
نه درخور نعلی که بپوشیده به پائید.ناصرخسرو.در این میان بهتر بنگریست هر دو پای خود بر سر چهار مار دید. ( کلیله و دمنه ).
پا تهی گشتن به است از کفش تنگ
رنج غربت به که اندر خانه جنگ.مولوی.پای پیش و پای پس در راه دین
می نهد با صد تردد بی یقین.مولوی. || گام. خِطوه. قَدم. || کنار. قسمت تحتانی چیزی چون بنا یا دیوار و درخت و هر چیز دیگر. بن. بنیاد. تحت. مقابل فوق. پائین. تَک. تَه. اَسفل. ( غیاث اللغات ): برو بخانه شو چو او بیاید اینجا آی به پای خضرا. ( تاریخ سیستان ). بر خضراء کوشک یعقوب نشستی تنها تا هرکه را شغلی بودی به پای خضرا رفتی سخن خویش... با او بگفتی. ( تاریخ سیستان ). گفتا به پای مناره کهن بودی ؟ گفتا بودم. ( تاریخ سیستان ).چون بر رعیت زیادت و بیدادی باشد تدبیر خویش به پای مناره کهن کنند. ( تاریخ سیستان ).
در اوراق سعدی چنین پند نیست
که چون پای دیوار کندی بایست.سعدی.مده جام می و پای گل از دست
ولی غافل مباش از دهر سرمست.حافظ.در زیر شاخ و پای درختان میان باغ
دینار توده توده کند پیش باغبان.؟ || محل. جای، چنانکه در پاتوغ. || تمکین و استقرار و تاب و طاقت. ( غیاث اللغات ).
- امثال:
از پا پس میزند با دست پیش می کشد، نظیر: از بام خواندن و از در راندن و:
چه خوش نازیست ناز خوبرویان
ز دیده رانده را دزدیده جویان
بچشمی خیرگی کردن که برخیز
بدیگر چشم دل دادن که مگریز.نظامی. از پا راه بروی کفش پاره میشود از سر کلاه؛ زیان هر دو طرف امر مساوی است.
پا از گلیم خویش چرا بیشتر کشیم، نظیر:
پا به اندازه گلیم دراز باید کرد.
زین سرزنش که کرد ترا دوست حافظا
بیش از گلیم خویش مگر پا کشیده ای.حافظ.مکن ترک تازی بکن ترک آز
بقدر گلیمت بکن پا دراز.؟پا پای خر دست دست یاسه - به این کار عقلم نمی ماسه. مادرشوئی از کردان خمی دوشاب داشت، روزی حاجتی را از خانه غیبت میکرد آبی فراوان بر زمین خانه پاشید تا اگر عروس بخوردن دوشاب رود آثار پای او برجای ماند. چون از خانه بشد عروس که نامش یاسه [ مخفف یاسمین ] بود بر خری نشسته بسر خم شد و کاسه ای چند از دوشاب برگرفت و اثر دست او بر خم بماند و چون مادرشوهر بخانه بازگشت و ردّ پای خر تا نزدیک خم بدید و نشان دست عروس بر خم مشاهده کرد متحیر ماند و گفت...
فرهنگ معین
پی بودن (پِ. دَ ) (مص ل. ) مراقب بودن، کاری را دنبال کردن.
[ په. ] ( اِ. ) = پای: ۱ - یکی از اندام های بدن از بیخ ران تا سرپنجه. ۲ - واحدی برای طول برابر با یک قدم متوسط، گام. ۳ - بخش پایین هر چیزی. ۴ - اساس، پایه. ۵ - (کن. ) تاب و توان، نیرو.، این ~ آن ~ کردن (کن. ) مردد بودن، دو دل بودن.، سر
فرهنگ عمید
۲. قسمت زیرین این عضو در انسان، از مچ تا سرانگشتان: ای تو را خاری به پا نشکسته کی دانی که چیست؟ / جان شیرانی که شمشیر بلا بر سر خورند (امیرخسرو: ۳۱۹ ).
۳. [مجاز] قسمت زیرین و پایین چیزی: پای خم، پای دار، پای درخت، پای دیوار، پای کوه، پای منبر.
۴. پایه.
۵. [مجاز] کنار: مده جام می و پای گُل از دست / ولی غافل مباش از دهر بدمست (حافظ: ۱۰۴۶ ).
۶. = فوت۲
* پا افشردن: (مصدر لازم ) = * پا فشردن
* پا به دامن کشیدن: [مجاز]
۱. در گوشه ای نشستن.
۲. گوشه گیری کردن.
۳. صبر کردن.
۴. قناعت کردن.
* پا پس کشیدن: [مجاز] از اقدام به کاری خودداری کردن و خود را کنار کشیدن.
* پا خوردن: (مصدر لازم )
۱. ساییده شدن، لگدمال شدن.
۲. [مجاز] فریب خوردن و دچار حساب سازی شدن.
* پا دادن: [مجاز]
۱. [عامیانه] فرصت مناسب دست دادن، موقع مناسب برای کسی پیدا شدن که از آن بهره گیری کند.
۲. (مصدر متعدی ) کسی را نیرو دادن و پشتیبانی کردن.
* پا زدن: (مصدر لازم )
۱. کوبیدن پا بر زمین.
۲. بسیار راه رفتن در جستجوی چیزی.
۳. (ورزش ) در شنا و دوچرخه سواری، پاها را حرکت دادن برای پیش رفتن.
۴. (ورزش ) در میان گود زورخانه، پا کوفتن هماهنگ ورزشکاران.
۵. [مجاز] در حساب به کسی حقه زدن و دغلی کردن و مبلغی از طلب او کم کردن، در صورت حساب تقلب کردن و مبلغی اضافه از طرف گرفتن، حساب سازی و سوءاستفاده کردن.
* پا شدن: (مصدر لازم ) [عامیانه] از جا برخاستن و برپا ایستادن، برخاستن.
* پا فشردن: (مصدر لازم ) ‹پای فشردن›
۱. اصرار و ابرام کردن، پافشاری کردن.
۲. ایستادگی کردن، پایداری کردن.
* پا کردن: (مصدر متعدی ) [عامیانه]
۱. پوشیدن شلوار.
۲. پوشیدن کفش یا جوراب.
* پا کشیدن: پا بر زمین کشیدن و آهسته آهسته رفتن.
* پا کشیدن از جایی: [عامیانه، مجاز] ترک جایی کردن، از جایی دوری گزیدن و دیگر به آنجا نرفتن.
* پا گرفتن: (مصدر لازم ) [عامیانه، مجاز]
۱. استوار شدن، پابرجا شدن، برقرار شدن.
۲. ثبات و دوام پیدا کردن.
۳. نیرو گرفتن.
* پا کوبیدن: (مصدر لازم ) = * پا کوفتن
* پا کوفتن: (مصدر لازم )
۱. پا به زمین زدن.
۲. [مجاز] رقص کردن، رقصیدن.
* از پا درآمدن: (مصدر لازم )
۱. خسته شدن و از رفتن بازماندن.
۲. شکست خوردن.
* از پا درآوردن: (مصدر متعدی )
۱. خسته کردن و از رفتن بازداشتن.
۲. شکست دادن و کشتن.
* برپا: ‹برپای، ورپا› سرپا، ایستاده.
* برپا خاستن: (مصدر لازم ) برخاستن، بلند شدن، روی پا ایستادن.
* برپا داشتن (کردن ): (مصدر متعدی ) [مجاز] به پا داشتن، دایر کردن.
* زیر پا کشیدن: [عامیانه، مجاز] از کسی دربارۀ اسرار یا مطالبی که باید پنهان بماند پرسش کردن و اطلاعاتی به دست آوردن، با حیله و تدبیر از کسی اقرار گرفتن، به اقرار آوردن.
۱. = پاییدن
۲. پاینده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): دیرپا.
فرهنگ فارسی
نام کرسی پادکاله
دانشنامه عمومی
منظور از پا قسمتی از اندام تحتانی است که پایینتر از ساق و مچ قرار گرفته است و شامل پاشنه، کف پا، پنجه و انگشتان است.
مردمان قدیم از پا به عنوان قلب دوم انسان یاد می کردند. آن ها نقاطی از پا را مرتبط با حواس پنجگانه می دانستند.
مثلاً محدوده بین انگشت سوم الی پنجم را با چشم یا پاشنه را با عصب سیاتیک مرتبط دانسته و امروزه نیز بسیاری از محققان بر این باور اند. در بدن، پاها یکی از حیاتی ترین اعضای بدن انسان است که معروف به قلب دوم است. زمانی همین پاها علایمی از خود بروز می دهد که نشانه سلامت کل بدن بوده و از روی این علایم می توان از وجود مشکلی پی برد. قسمت پایین پا که از بدن حیوان دورتر عضوی متصل شده که تمام وزن بدن بر روی آن قرار می گیرد و آن قسمت بر روی زمین قرار می گیرد.
معمولاً جانوران پاهای جفت با هم دارند ولی جانورانی وجود دارد که پاهای فرد داشته باشند.
در بعضی از تقسیم بندی ها، جانوران را بر اساس تعداد پاهایشان تقسیم بندی می کنند: تک پایی، دو پایی و ششپایی و غیره، تا جایی که بعضی از حیوانات بیش از ۱۰۰ پا دارند.
در زبان فارسی واژه های «لِنگ» و «پا» برای اشاره به اندام تحتانی به کار می روند هر چند «پا» برای بخش انتهایی اندام تحتانی یعنی قدم ( شامل مچ و کف پا و انگشتان پا ) نیز به کار می رود. چنان که دهخدا می گوید: «پا. ( اِ ) رِجل. از اندامهای بدن و آن از بیخ ران تا سر پنجهٔ پای باشد شامل ران و زانو و ساق و قدم. پای؛ و گاه بمعنی قسمت زیرین پا آید که عرب قدم گوید و آن از اشتالنگ تا نوک ابهام است. »
پا از بن بیغوله ران تا نوک ابهام قدم. پا باشد از انگشتان تابیخ ران. ( جهانگیری )
پا (پا). پا شهری در شهرستان پا در استان باله در بورکینافاسوی جنوبی است و جمعیت آن ۸۶۴۹ نفر است.
پا (کالبدشناسی). پا ( در لاتین pes به معنی پا است )، یک اصطلاح جانورشناسی برای بخش انتهایی اندام عقبی جانوران چهاراندامان است. این بخشی از اندام اپنج انگشتی است که شامل استخوان کف پا و انگشتان ( بند انگشت ها ) می شود. در طول تکامل، شکل های مختلفی به خود گرفته و کارکردهای مختلفی را انجام داده است. می توان آن را با پای نخستی ها، اندام عقبی تحتانی جانوران سم دار، بخش پایینی پای دایناسورها از جمله پرندگان یا پنجه عقبی نشان داد. همچنین در «پنجه» عقب خزندگان دریایی منقرض شده مانند نزدیک سوسماران نشان داده شده است. کهن ترین انواع چهارپایان، هفت یا هشت انگشت داشتند.
دانشنامه آزاد فارسی
پا (آناتومی). پا (زیست شناسی)
از اعضای بدن. هنگام ایستادن تکیه گاه محکمی برای وزن بدن است و هنگام راه رفتن و دویدن مانند تختۀ پرش عمل می کند. عملکرد رانشی پا به علت قرارگرفتن استخوان ها به صورت دو قوس طولی است که مثل ضربه گیر عمل می کنند. زمانی که فشار وزن به این قوس ها وارد می شود، این دو کمی باز می شوند و با برداشته شدن فشار به حالت اولیه باز می گردند. در حالت ایستاده، وزن بدن عمدتاً به واسطۀ پاشنۀ پا و سراستخوان های کف پا، درست در عقب انگشتان پا، تحمل می شود. هنگام راه رفتن، ابتدا وزن به پاشنه منتقل می شود و سپس در طول لبۀ خارجی پا به جلو منتقل می شود. با بلندشدن پاشنه از روی زمین، محل تحمل وزن در کف پا از سر استخوان های خارجی کف پا، به سر استخوان های داخلی کف پا و در نهایت سر استخوان کف پا منتقل می شود که مقابل شست پا است. شست پا آخرین فشار را برای بلندشدن پا به زمین وارد می کند. هنگام دویدن، پاشنۀ پا با زمین تماس پیدا نمی کند و وزن فقط از راه انتهای دور قوس های طولی به زمین منتقل می شود. قوس های طولی در این حالت با جمع شدن فشار حاصل از انگشتان داخلی را تقویت می کنند. قوس های کف پا با درهم قفل شدن استخوان ها، انقباض عضلات، و رباط های قویحفظ می شوند. اگر رباط ها کش بیایند و شل شوند، بخشی از قوس ازبین می رود و این امر به صاف شدن کف پا می انجامد. در حالت ایستاده، پا به طور طبیعی عمود بر ساق است و می توان آن را با حرکت مفصل مچ پا به طرف بالا (خم به طرف پشت) یا پایین (خم به طرف کف پا) حرکت داد یا کف پا را به طرف داخل (چرخش به داخل) و خارج (چرخش به خارج) چرخاند. برای این حرکت ها همۀ استخوان های پا مثل یک واحد حول تالوس، بالاترین استخوان مچ پا، حرکت می کنند.
پا (مقیاس). رجوع شود به:فوت
دانشنامه اسلامی
مسح روی قدم از سر انگشتان تا کعب (برآمدگی روی قدم یا مفصل) از واجبات وضو است.
کیفیت رو به قبله نهادن پای محتضر
بنا بر قول منسوب به مشهور، واجب است محتضر مسلمان را رو به قبله بخوابانند، بدین حالت که او را بر پشت قرار داده و پاهایش را به سمت قبله دراز کنند.
ایستادن غسّال بین دو پای میّت
نهادن میت در میان دو پا هنگام غسل دادن او، کراهت دارد.
کیفیت خارج شدن از قبر میّت
...
[ویکی فقه] پا (قرآن). اندامی در بدن مهره داران که بدن هنگام ایستادن و حرکت بر آن تکیه دارد.
پا در انسان از بیخ ران تا سر پنجه و شامل ران، زانو، ساق و قدم است که به وسیله چندین استخوان، ماهیچه و عصب، به انسان، امکان حرکت می دهد. در چارپایان هر ۴ اندام زیرین آن ها پا نامیده می شود. پاها در برخی گونه ها متناسب با شرایط زیستی، در جهت پرواز، شنا، حفر زمین، دویدن و پریدن دگرگون شده است.
← معادلهای عربی
یادکرد پا در دیگر آیات، در ارتباط با سه حوزه احکام فقهی، ماجراهای داستانی و دستورهای اخلاقی است. گستره وسیعی از آیات هم به کارکردهای پیونداری قابلیتهای پا اشاره دارند. برخی استفاده ها نیز جنبه کنایی دارد و معنای حقیقی از آن اراده نشده است.
← در آیات احکام
قابلیتهایی چون راه رفتن، دویدن و ایستادن از تواناییهای پاست. گام برداشتن که در قرآن با عنوانهایی مانند «مشی» و «سیر» یاد شده است، کارکردهای پیونداری گوناگونی دارد. در آیات فراوانی، راه رفتن، رفتاری طبیعی و ابزاری برای کار و فعالیت روزانه جهت تأمین نیازها جلوه می کند همچنین راه رفتن و گذر از مکانها مقدمه ای برای شناخت است، از همین رو خداوند در آیات زیادی، انسانها را به سیر در زمین فرا می خواند تا در تمدنهای گذشته بیندیشند. در آیاتی نیز پیوندی میان گونه های راه رفتن و نهاد افراد، حالتهای روحی روانی آن ها و هدف و مقصودشان یافت می شود؛ نظیر راه رفتن با خودستایی و غرور، با اعتدال، با حیا و عفت، با انحنا و بدون توجه به اطراف، و...؛ همچنین در مواردی راه رفتن، آیینی مذهبی است؛ مانند طواف در حج و سعی بین صفا و مروه. طواف در معنای عام تری نیز درباره برخی ساکنان بهشت و جهنم به کار رفته است.
← دویدن
...
ویکی واژه
واحدی برای طول برابر با یک قدم متوسط، گام.
(عامیانه): این پا اون پا کردن کنایه از: مردد بودن، دو دل بودن.
(عامیانه): سر از پا نشناختن کنایه از: با اشتیاق سوی مقصود رفتن.
(عامیانه): پا را کج گذاشتن کنایه از: کار زشت و ناپسند کردن.
(عامیانه): از پا افتادن کنایه از: خسته شدن، از کار افتادن.
(عامیانه): از پا در آمدن کنایه از: ضعیف شدن، مردن.
(عامیانه): پا پیش گذاشتن کنایه از: اقدام کردن برای امری.
(عامیانه): پا توی کفش کسی کردن کنایه از: با او در افتادن، به آزار او برخاستن.
(عامیانه): پا در هوا ماندن کنایه از: بلا تکلیف ماندن.
(عامیانه): پا را توی یک کفش کردن کنایه از: روی عقیدة خود پافشاری کردن، لجاج ورزیدن.
پی بودن، حریف در قمار و کارهای دیگر.
عهده، ذمه.

