غروب

غروب خورشید یا فروشد خورشید به معنای ناپدید شدن روزانهٔ خورشید در زیر افق به دلیل چرخش زمین و دیگر سیاره‌های منظومهٔ شمسی است. این پدیده همچنین با نام‌های نماشام، شامگاه، ایوار، خورنشین یا خورنشست شناخته می‌شود. شرایط جوی که به واسطهٔ این پدیده خورشید ایجاد می‌شود، چه قبل و چه بعد از ناپدید شدن آن در زیر افق، معمولاً به عنوان غروب نامیده می‌شود. در علم نجوم، این زمان به لحظه‌ای اطلاق می‌شود که لبهٔ بالایی قرص خورشید در زیر افق غربی ناپدید می‌شود. به دلیل شکست نور در جو، مسیر پرتوهای خورشید در حال غروب به شدت در نزدیکی افق منحرف می‌شود، به گونه‌ای که حتی زمانی که قرص خورشید نزدیک به یک قطر در زیر افق قرار دارد، غروب نجومی به طور ظاهری رخ می‌دهد. این مفهوم نباید با گرگ‌ومیش اشتباه گرفته شود، که به لحظه‌ای اشاره دارد که خورشید حدود ۱۸ درجه زیر افق قرار دارد. دورهٔ زمانی بین این مفهوم نجومی و گرگ‌ومیش به نام شفق شناخته می‌شود. همچنین به معنای ناپدید شدن خورشید در افق مغرب است. اما در میان فقها در مورد تحقق آن اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی بر این باورند که به معنای ناپدید شدن قرص خورشید از افق غربی است، در حالی که دیگران معتقدند که این مفهوم به از بین رفتن سرخی افق در سمت مشرق مربوط می‌شود. بر اساس دیدگاه اول، این پدیده زمانی محقق می‌شود که قرص خورشید به‌طور کامل ناپدید شود و نور آن از مکان‌های بلند مانند قله کوه‌ها و برج‌ها جمع گردد، حتی اگر سرخی افق مشرق همچنان باقی باشد. بنابراین، اگر قرص خورشید ناپدید شود اما نور آن بر روی مکان‌های بلند باقی بماند، این پدیده تحقق نیافته است. همچنین، اگر قرص خورشید به دلیل وجود ابر یا تاریکی ناپدید شود، باز هم این پدیده محقق نمی‌شود. در مقابل، دیدگاه دوم بر این است که ملاک آن، زوال سرخی افق شرقی است. به این معنا که زوال سرخی نشانه‌ای از این پدیده است، نه اینکه خود آن به شمار آید. این دیدگاه، نظر غالب میان فقهاست.