میرزا

لقب میرزا به افرادی اطلاق می‌شود که مادرشان از سادات است، اما از طرف پدر چنین نسبتی ندارند. این افراد نیز به لحاظ نسل، به پیامبر(ص) منتسب هستند و تنها در برخی احکام و مسائل فقهی با کسانی که از طرف پدر به پیامبر(ص) نسبت دارند، تفاوت دارند. امام کاظم(ع) در مورد فردی که مادرش از بنی هاشم و پدرش از قبایل دیگر قریش است، بیان کردند که او می‌تواند از صدقات بهره‌مند شود، اما استفاده از خمس برای او مجاز نیست. حضرت همچنین به آیه ادْعُوهُمْ لِآبائِهِم یعنی مردم را با پدرانشان می‌خوانند استناد کردند. لقب میرزا به عنوان یکی از عناوین اجتماعی برای گروه‌های مختلف درباری، سیاسی و مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفته و در برخی دوره‌ها از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار بوده است. در برهه‌ای از زمان، این عنوان به روحانیون متوسط و معمولی اطلاق می‌شد و به تدریج از اواسط دوره قاجاریه به روحانیون برجسته و در سطح مرجع تقلید اختصاص یافت. به عنوان مثال، می‌توان به میرزا محمدحسن شیرازی، یکی از علمای برجسته و صاحب فتوای تحریم تنباکو، اشاره کرد.