کلمهی «موال» در زبان عربی به معنای نوعی شعر یا آواز عامیانه و غنایی است که منشأ آن عراق بوده و سپس در کشورهای عربی گسترش یافته است. این واژه در لغت به قطعهای شعری گفته میشود که معمولاً با وزن و قافیهای آزاد یا نیمهآزاد ارائه میشود و بیانگر احساسات، اندیشهها و تجربیات روزمره مردم است. در موسیقی عربی، «موال» به قطعه غنایی گفته میشود که اغلب بدون همراهی ساز یا با سازهای ساده اجرا میشود و خواننده در آن آزادی عمل بیشتری دارد تا بداههخوانی کند و احساسات خود را منعکس سازد. این نوع آواز معمولاً با آهنگی ملایم، غمگین یا عاشقانه همراه است و میتواند بخشی از یک قطعه بزرگتر موسیقایی باشد. «موال» در فرهنگ مردم عربزبان هم کاربرد اجتماعی دارد و برای انتقال پیامهای عاطفی، عاشقانه یا حتی اجتماعی به کار میرود. در ادبیات عربی، این واژه با بیان ساده و صمیمی همراه است و اغلب مضمونهای واقعی و ملموس را منتقل میکند. این نوع اجراها باعث شده «موال» در موسیقی فولکلور و کلاسیک عربی جایگاه ویژهای داشته باشد. علاوه بر موسیقی، در شعر شفاهی و روایتهای مردمی نیز به کار میرود و نشاندهنده خلاقیت و توانایی بیان آزاد خواننده یا شاعر است.
موال
دانشنامه عمومی
مَوال ( عربی: موال; جمع:مواویل ) در موسیقی عربی یک سبک سنتی و محبوب عربی از موسیقی آوازی است که ضرب آهنگ بسیار کُند و ماهیت احساساتی دارد و با طولانی شدن هجاهای مصوت، آوازهای احساسی مشخص می شود و معمولاً قبل از شروع موسیقی اصلی ارائه می شود. خواننده ای که موال می خواند معمولاً برای چیزی مانند معشوق گذشته، یکی از اعضای خانواده یا مکانی که رفته بود، به ناله مرثیه سر می دهد و حسرت می خورد.
موال کلمه ای عربی است که به معنای «وابسته»، «مرتبط با» یا «متصل به» و از ریشه فعل «وَلِیَ» است ( به معنی دنبال کردن، وابسته بودن، حمایت کردن یا حامی بودن ).
در مورد پیدایش موال تقریرهای زیادی وجود دارد، یکی از این موارد تقریر سیوطی است که در کتاب «شرح الموشح» آن را به عصر هارون الرشید نسبت داده است. هنگامی که به معشوقه هایش اصرار کرد تا وزیرش جعفر برمکی را پس از رفتار تندی که با او داشت، ستایش کنند، زنی به نام «مولیه» که «موال» از آن گرفته شده است، در مدح او چیزی خواند.
تقریر دیگر صفی الدین حلی در کتاب موال البغدادی است که در آن آن را به اهل واسط عراق نسبت داده است. همچنین صفی الدین حلی می گوید که موال از دریای ساده ای است که بر پایه دریای پهن صدا می زد و موال به همین ترتیب ادامه داشت تا قرن هشتم هجری قمری که موال با لهجه عراقی پدید آمد.
در مصر، که یکی از خانه های سنتی مواویل ( "جمع موال" ) به شمار می رود، نوازندگان مواویل رُباب می نوازند ( کمانچه ای دو سیم که از نیمی از پوسته نارگیل پوشانده شده با موی اسب ساخته شده است )، کاوالا ( فلوت دمیده و مورب با شش سوراخ ) و ارغول ( کلارینت دوتایی باستانی که با دو لوله با طول نابرابر مشخص می شود. لوله دوم می تواند با اضافه کردن قطعات طولانی شود. بازیکن از تکنیک تنفس دایره ای برای تولید صدایی بدون وقفه استفاده می کند ). ارغول را می توان به زمان فرعونیان ردیابی کرد زیرا دقیقاً روی نقاشی های دیواری معابد سلسله سوم به تصویر کشیده شده است. امین شاهین، پس از مصطفی یکی از معدود نوازندگان ارغول باقیمانده در مصر است.
نوازندگان موال در عراق عمدتاً از سنتور استفاده می کنند که منشأ بین النهرینی دارد.
به همان زمین در گروه های چهار نفره، با دو پتک چوبی به نام «مضرب»، جوزا و عود زده می شود، زیرا سنت عود نوازی کشور تبدیل به یک مدرسه و مرجع شده است. این تصویر به ویژه توسط شخصیت منیر بشیر تحسین شده نشان داده شده است.
جمله سازی با موال
💡 هنر نمای و هنرور ستای و عالی رای جهانگشای و موالی فزای و دشمن کاه