غیرنظامی

مفهوم غیرنظامی یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در حوزه حقوق بین‌الملل، جامعه‌شناسی، و مطالعات امنیتی است. درک عمیق این مفهوم برای تمایز میان افراد، اشیاء، و اماکنی که تحت حفاظت قوانین بشردوستانه قرار دارند و آن‌هایی که ممکن است اهداف نظامی محسوب شوند، حیاتی است. این تمایز، پایه‌ای برای حفظ نظم اجتماعی در زمان صلح و کاهش تلفات و خسارات انسانی در زمان درگیری‌های مسلحانه فراهم می‌آورد. این سند با هدف ارائه تعریفی جامع و تشریحی از مفهوم غیرنظامی تدوین شده است، که در دو منظر اصلی، یعنی فردی و امری، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در وهله نخست، مفهوم غیرنظامی به وضعیت فردی و حقوقی شخص اشاره دارد. این تعریف بر عضویت یا عدم عضویت یک فرد در نیروهای مسلح و وابستگی او به ساختارهای نظامی تمرکز دارد. در بُعدی وسیع‌تر، واژه غیرنظامی به هر پدیده، مکان، شیء، یا امری اشاره دارد که ارتباط مستقیم و بلاواسطه‌ای با فعالیت‌ها، ساختارها، یا اهداف نظامی ندارد. این معنا، دامنه کاربرد واژه را فراتر از افراد برده و جنبه‌های مادی و غیرمادی را در بر می‌گیرد.