ساقی نامه

ساقی‌نامه و مغنی‌نامه نوعی شعر است که معمولاً در قالب مثنوی و با وزن فعولن فعولن فعولن فعول یا فعولن فعولن فعولن فعل سروده می‌شود. این وزن به نام بحر متقارب شناخته می‌شود. در این سبک شعری، شاعر از ساقی می‌خواهد که شراب بنوشاند و از مغنی، مطرب و نوازنده دعوت می‌کند تا آهنگ بنوازد و سرودی را سر دهد. ساقی‌نامه در واقع مولود خمریه است که از آثار برجسته دوره ابتدایی شعر فارسی به شمار می‌آید. برخی از پژوهشگران ریشه آن را در شعر عربی می‌دانند، چرا که خمریه از شعر عرب به فارسی منتقل شده است و نمونه‌های زیبایی از آن را می‌توان در اشعار رودکی و منوچهری مشاهده کرد. خمریه به توصیف می و روش تهیه و مصرف آن می‌پردازد. با گذشت زمان و گرایش شعر فارسی به عرفان، ساقی‌نامه نیز به عنوان ابزاری برای بیان مفاهیم عمیق عرفانی و حقایق بزرگ هستی مورد استفاده قرار گرفت.