ام البنین

[ویکی فقه] حضرت اُم ُّ الْبَنین، فاطمه بنت حزام، همسر دوم امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب - علیه السلام- و مادر حضرت اباالفضل علیه السلام و از دفن شدگان در قبرستان بقیع می باشد.
فاطمه دختر حزام/ حرام بن خالد بن ربیعه، از تیره بنی کلاب بن ربیعه از قبیله بنی عامر بن صعصعه از عرب عدنانی است. برخی صحابه نگاران از حزام با تعبیر «له ادراک» یاد کرده اند؛ یعنی دوران پیامبر را درک کرده، اما صحابی نبوده است. مادر ام البنین، ثمامه (لیلی دختر سهیل بن عامر بن مالک نیز به تیره بنی کلاب نسب می برد. عاتکه یکی از جده های ام البنین را دختر عبد شمس بن عبد مناف خوانده اند. عموی او، لبید بن ربیعه، از شاعران مشهور عرب است. هنگام ولادت وی مشخص نیست. برخی تولد او را حدود سال پنجم ق. دانسته اند. 
شخصیت ام البنین
ام البنین را زنی شاعر و فصیح و از خانواده ای اصیل و شجاع شمرده اند. از زندگی او تا پیش از ازدواجش با امام علی علیه السّلام خبری در دست نیست. پس از شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها به همسری امام علی علیه السّلام درآمد. با توجه به تولد نخستین فرزند او، عباس، به سال ۲۶ق. و وجود گزارش هایی درباره ازدواج حضرت علی با امامه، خواهر زاده حضرت فاطمه سلام الله علیها بر پایه وصیت ایشان، به نظر می رسد ازدواج ام البنین حدود سال ۲۵ق. رخ داده باشد. نیز گزارش هایی از ازدواج او به عنوان دومین همسر امام علی علیه السّلام در دست است. 
ماجرای ازدواج با امیرالمومنین
به هر روی، امیرمؤمنان علیه السّلام از برادرش عقیل که به نسب عرب آشنا بود، خواست تا زنی از خاندانی اصیل و شجاع را برای او خواستگاری کند تا از او دارای فرزندانی شجاع شود. عقیل با اعتقاد به شجاعت پدران ام البنین، او را برای ازدواج با ایشان پیشنهاد کرد. بر پایه گزارش هایی، پدران و خویشان ام البنین از دلیران عرب پیش از اسلام؛ چنان که ابو بره عامر بن مالک، جد دوم او، در میان قبایل عرب در شجاعت بی نظیر خوانده شده و از او با تعبیر کنایی «ملاعب الاسنه» (بازیگر با نیزه ها) یاد کرده اند. به گزارش ابن عبدالبر، وی پیش از مسلمان شدن نزد رسول خدا آمد و با تقدیم هدایایی، از ایشان خواست مبلغانی را به نجد اعزام کند. بر پایه گزارش هایی که در شماری از منابع متاخر آمده اند، ام البنین پس از خواستگاری امام علی علیه السّلام، سوگند یاد کرد که برای فرزندان ایشان همچون مادری دلسوز باشد. با ورود ام البنین به خانه امیر مؤمنان، او ضمن پرستاری از کودکان امام، همانند مادر واقعی با آنان رفتار می کرد. آنان نیز او را بسیار دوست می داشتند. آورده اند که ام البنین از امام علی علیه السّلام خواست که او را فاطمه صدا نکند؛ زیرا ممکن است فرزندان حضرت زهرا با شنیدن این نام، به یاد مادرشان افتند و غمگین شوند. 
[ویکی شیعه] فاطمه بنت حِزام مشهور به اُمّ البَنین، از همسران امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) و از شخصیت های محترم در نزد شیعیان است. او مادر حضرت عباس، عبدالله، جعفر و عثمان است که هر چهار تن در روز عاشورا به شهادت رسیدند.از آنجا که او مادر چهار پسر بود، به ام البنین مشهور شد.
پس از واقعه کربلا، ام البنین برای امام حسین (ع) و فرزندانش سوگواری می کرد به طوری که دشمنان اهل بیت(ع) نیز با او همنوا می شدند. مدفن ام البنین در قبرستان بقیع است.
پدر ام البنین ابوالمجْل حِزام بن خالد، از قبیله بنی کلاب و مادرش لیلی یا ثمامه دختر سهیل بن عامر بن مالک است.
[ویکی اهل البیت] ام البنین مادر عباس بن علی علیه السلام بود. نام اصلی اش فاطمه و دختر «حزام بن خالد بن ربیعة بن عامر» بود.
خورشید همواره در چشمان مادرانی طلوع می کند که به دوردست ها خیره شده اند و برای فرداها مردان و زنانی می پرورانند تا در زمین، این امانت الهی جانشینی آسمانی باشند. دامان تربیت مادران مهد پرورش انسان های پاک و خدایی است و ما با نگاهی درس آموز از زندگانی این مادران توشه معرفت برمی چینیم.
یکی از مادران برجسته تاریخ «ام البنین، فاطمه کلابیه» است که زندگی او مالامال از عشق به ولایت و امامت بوده و در تربیت فرزندان دلیر و شجاع و با ادب چون عباس بن علی علیه السلام بسیار موفق بوده است.
نامش فاطمه و کنیه اش امُّ البنین (مادر پسران) است. پدرش حِزام، و مادرش ثمامه یا لیلاست. همسرش علی بن ابی طالب علیه السلام و فرزندانش عباس علیه السلام، عبداللّه، جعفر و عثمان هستند که هر چهار نفرْ در سرزمین کربلا و در رکاب امام حسین علیه السلام به شهادت رسیدند. آرام گاه وی در مدینه منوّره و قبرستان بقیع است.
«حزام بن خالد بن ربیعة بن وحید بن کعب بن عامر بن کلاب» پدر ام البنین است مردی شجاع و دلیر و راستگو که از صفات ویژه او اکرام به میهمان و منطق قوی اوست. تاریخ ویژگی های این مرد بزرگ را به مناسبت های گوناگون چون جریان خواستگاری ام البنین و ازدواج حضرت امام علی علیه السلام ذکر می کند. مادر بزرگوار ام البنین، «ثمامه (یا لیلی) دختر سهیل بن عامر بن جعفر بن کلاب» است که در تربیت فرزندان کوشا بوده و تاریخ از وی چهره درخشانی را به تصویر کشیده است. بینش عمیق، دوستی با فرزندان در کنار وظیفه مهم مادری و چونان معلمی دلسوز آموختن باورهای اعتقادی و مسایل مربوط به همسرداری و آداب معاشرت با دیگران از جمله ویژگی های خاص این بانو است.
در بسیاری از کتب تاریخی نام یازده تن از مادران وی ذکر شده است که همگی از خانواده های شریف و اصیل عرب بوده اند و به واقع مصداق بارز «شجره طیبه» می باشند شجره ای که اصل آن در زمین است و فرع آن در آسمان ها و حاصل و نتیجه این درخت پاک همانا عباس بن علی و عثمان و لُبید شاعر و ابوبراء بن عامر و... بوده اند.
پیامبر گرامی فرمود: ای مردم! برحذر باشید از سبزه زاری که بر روی مَزبله (منجلاب) می روید. سؤال شد از حضرت: سبزه زاری که بر مزبله بروید چیست؟ حضرت فرمود: زن زیبارویی که در خانواده پلید و نادرست رشد کرده باشد. از این روست که علی بن ابی طالب علیه السلام آن گاه که قصد ازدواج دارد به برادر خویش، عقیل بن ابی طالب که در علم «اَنساب» معروف بود و ذهن و سینه اش گنجینه ای از اسرار خاندان گوناگون عرب بوده می فرماید: «زنی را برای من اختیار کن که از نسل دلیرمردان عرب باشد تا با او ازدواج کنم و او برایم پسری شجاع و سوارکار به دنیا آورد».
و عقیل در پاسخ برادر گفت: «با ام البنین کلابیه ازدواج کن زیرا در عرب شجاعتر از پدران و خاندان وی نیست» و سپس در مورد جد مادریِ ام البنین، ابوبراء عامر بن مالک، که در آن روز از جهت دلاوری و شجاعت کم نظیر بود می گوید: مهمترین درسی که از ازدواج حضرت علی علیه السلام و ام البنین، می آموزیم داشتن معیارهای منطقی و صحیح در انتخاب همسر آینده است.
[ویکی حج] اُمّ البنین، همسر امام علی(ع) و از دفن شدگان در بقیع، از قبیله بنی عامر بن صعصعه از عرب عدنانی است. به پیشنهاد عقیل به همسری امام علی(ع) درآمد. او مانند مادری واقعی از فرزندان امیر مومنان پرستاری می کرد. او به خاطر داشتن چهار فرزند پسر از امام علی(ع) به نام های عباس، جعفر، عبدالله و عثمان، ام البنین لقب گرفت. همه فرزندان او در کربلا و در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسیدند. هنگام باخبر شدن از واقعه کربلا او درباره امام حسین(ع) می پرسید و می گفت: اگر حسین زنده باشد، غمی نیست که فرزندانم را از دست داده باشم. ام البنین در 13 جمادی الثانی سال 64 یا 70ق درگذشت و در بقیع مدفون شد. نسل امام علی(ع) از ام البنین فقط از طریق عبیدالله بن عباس ادامه یافت.
فاطمه دختر حِزام/ حرام بن خالد بن ربیعه، از تیره بنی کلاب بن ربیعه از قبیله بنی عامر بن صعصعه از عرب عدنانی است.برخی صحابه نگاران از حزام با تعبیر «له ادراک» یاد کرده اند؛ یعنی دوران پیامبر را درک کرده، اما صحابی نبوده است. مادر ام البنین، ثُمامه (لیلی دختر سهیل بن عامر بن مالک نیز به تیره بنی کلاب نسب می برد. عاتکه یکی از جده های ام البنین را دختر عبد شمس بن عبد مناف خوانده اند. عموی او، لبید بن ربیعه، از شاعران مشهور عرب است.هنگام ولادت وی مشخص نیست. برخی تولد او را حدود سال پنجم ق. دانسته اند. ام البنین را زنی شاعر و فصیحو از خانواده ای اصیل و شجاع شمرده اند.
از زندگی او تا پیش از ازدواجش با امام علی(ع) خبری در دست نیست. پس از شهادت حضرت زهرا(س) به همسری امام علی(ع) درآمد. با توجه به تولد نخستین فرزند او، عباس، به سال 26ق.و وجود گزارش هایی درباره ازدواج حضرت علی با اُمامه، خواهر زاده حضرت فاطمه(س) بر پایه وصیت ایشان، به نظر می رسد ازدواج ام البنین حدود سال 25ق. رخ داده باشد. نیز گزارش هایی از ازدواج او به عنوان دومین همسر امام علی(ع) در دست است.