آلاچیق سازه‌ای سنتی و ساده است که با استفاده از مواد طبیعی مانند چوب، شاخه‌های درختان یا سنگ ساخته می‌شود و به منظور ایجاد سایه و پناهگاه موقت در فضای باز به کار می‌رود. این سازه به ویژه در مناطق روستایی و طبیعت‌گردی کاربرد دارد و فضایی مناسب برای استراحت و دورهمی فراهم می‌کند. ساختار آلاچیق به گونه‌ای است که هوا به راحتی در آن جریان دارد و فضای خنک و مطبوعی برای افراد فراهم می‌آورد.
این سازه‌ها به عنوان مکان‌هایی برای استراحت، دورهمی، صرف غذا، مطالعه و حتی انجام فعالیت‌های هنری و فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در گذشته، کشاورزان، چوپانان و مردم روستا هنگام کار در مزرعه یا چراگاه‌ها از آلاچیق برای استراحت و فرار از گرمای آفتاب بهره می‌بردند. امروزه نیز در باغ‌ها، پارک‌ها و فضاهای تفریحی شهری، آلاچیق‌ها فضایی آرام و دلپذیر برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کنند.