داوطلبی، که ریشه در عمل اراده‌ی آزاد و خودجوش دارد، به معنای آمادگی و تمایل فرد برای پذیرش مسئولیتی یا انجام امری است، بدون آنکه اجباری قانونی یا تعهد رسمی متوجه او باشد. این واژه، در هسته‌ی خود، بیانگر عمل داوطلب است؛ یعنی فعالیتی که از درون فرد سرچشمه گرفته و با انگیزه‌های شخصی، اخلاقی یا اجتماعی هدایت می‌شود. داوطلبی، در واقع، تجلی بخشیدن به روحیه ایثار، مشارکت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی است که فرد را وا می‌دارد تا با میل و رغبت در جهت اهداف مثبت، چه فردی و چه جمعی، گام بردارد.
پیشی جویی در امری بر دیگران در مفهوم داوطلبی، به معنای سبقت گرفتن از دیگران در پذیرش وظایف و مسئولیت‌ها، نه از سر رقابت ناسالم، بلکه از روی اشتیاق و تعهد عمیق‌تر به یک هدف است. این رویکرد، نشان‌دهنده سطح بالایی از انگیزه و تعهد فردی است که او را برمی‌انگیزد تا فراتر از انتظارات عمل کرده و نقشی فعال‌تر در تحقق اهداف ایفا کند. این پیشی جویی می‌تواند در زمینه‌های مختلفی چون فعالیت‌های داوطلبانه اجتماعی، پروژه‌های علمی، یا حتی در مسیر رشد و توسعه فردی بروز یابد و نشان از آمادگی فرد برای پذیرش چالش‌ها و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه دارد.