در علم زیست‌شناسی، تَک‌زایی به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که در آن یک موجود زنده تنها یک بار در طول عمر خود دست به تولیدمثل می‌زند. این استراتژی تولیدمثل، که در تضاد با چندزایی (Iteroparity) قرار دارد، اغلب با تولید تعداد بسیار زیادی زاده در یک نوبت همراه است. موجوداتی که از این راهبرد پیروی می‌کنند، معمولاً پس از اتمام فرآیند تولیدمثل، عمر کوتاهی داشته و به سرعت از بین می‌روند. ماهی آزاد اقیانوس آرام (Pacific salmon) نمونه‌ای بارز از موجودات تکزا است که پس از مهاجرت به زادگاه خود و تخم‌ریزی، جان خود را از دست می‌دهد.
بسیاری از گیاهان نیز استراتژی تک‌زایی را در پیش می‌گیرند. گیاهان یک‌ساله، مانند بسیاری از گل‌ها و سبزیجات که چرخه زندگی خود را در عرض یک سال کامل می‌کنند، نمونه‌های رایجی از گیاهان تکزا هستند. این گیاهان تمام انرژی خود را صرف رشد، گل‌دهی و تولید بذر کرده و پس از انتشار بذرهای خود، می‌میرند تا نسل بعدی خود را تضمین کنند. این رویکرد، بقای گونه را از طریق تولید انبوه نسل جدید تضمین می‌کند، حتی اگر عمر فردی کوتاه‌باشد.
در مقابل، موجودات چندزا (Iteroparous) چندین بار در طول عمر خود تولیدمثل می‌کنند و معمولاً در هر نوبت تعداد کمتری زاده نسبت به موجودات تکزا به دنیا می‌آورند. این استراتژی، بقای فردی را در اولویت قرار داده و امکان تجربه و یادگیری در طول زندگی را فراهم می‌سازد. انتخاب بین تک‌زایی و چندزایی، تابعی از فشارهای محیطی، میزان انرژی در دسترس، و احتمال بقای زاده‌ها است و هر دو راهبرد، استراتژی‌های موفقی برای بقای گونه در بلندمدت محسوب می‌شوند.
