تراژن، که در زبان انگلیسی با عنوان transgene شناخته می‌شود، به هر قطعه از ماده ژنتیکی (DNA) گفته می‌شود که به طور مصنوعی از یک موجود زنده استخراج شده و سپس به درون ژنوم موجودی دیگر وارد می‌گردد. این فرآیند، که اساس مهندسی ژنتیک نوین است، امکان افزودن صفات یا کارکردهای جدید به موجود دریافت‌کننده را فراهم می‌آورد. مواد ژنتیکی وارد شده می‌توانند از گونه‌های مختلف، حتی بسیار دور از هم، منشأ گرفته باشند و هدف از این انتقال، ایجاد تغییرات مطلوب در خصوصیات فیزیکی، بیوشیمیایی یا رفتاری موجود دریافت‌کننده است.
روند معرفی آن به درون ژنوم میزبان، که به آن تراریزش یا ترانس‌ژنز می‌گویند، شامل مراحل دقیق و پیچیده‌ای است. پس از جداسازی و تکثیر DNA خارجی، ابزارهای مولکولی پیشرفته‌ای مانند ویروس‌های غیربیماری‌زا یا روش‌های فیزیکی خاصی برای انتقال این DNA به سلول‌های میزبان به کار گرفته می‌شوند. در گیاهان، روش‌هایی نظیر آگرباکتریوم یا تفنگ ژنی (ژین‌گان) رایج هستند، در حالی که در حیوانات، تزریق مستقیم DNA به درون هسته سلول تخم یا استفاده از ناقلین ویروسی متداول است. موفقیت این فرآیند با بررسی بیان ژن وارد شده و ظهور صفت مورد انتظار سنجیده می‌شود.
کاربردهای تراژن‌ها بسیار گسترده و متنوع است و دامنه آن از بهبود محصولات کشاورزی تا درمان بیماری‌های ژنتیکی در انسان گسترش می‌یابد. در کشاورزی، تراژن‌ها برای افزایش مقاومت گیاهان به آفات، علف‌های هرز، خشکی یا بهبود ارزش غذایی آن‌ها استفاده می‌شوند. در حوزه دامپروری، برای افزایش رشد، تولید شیر یا مقاومت به بیماری‌ها به کار می‌روند. همچنین، در پزشکی، تراژن‌ها نقش کلیدی در تولید پروتئین‌های درمانی (مانند انسولین)، ساخت مدل‌های حیوانی برای مطالعه بیماری‌ها و توسعه روش‌های نوین ژن‌درمانی ایفا می‌کنند.