دانشنامه اسلامی
ضیاءالدین نجفی، تحصیلات ابتدایی خود را از سال 1331ش، آغاز نمودند و همراه با تحصیلات کلاسیک، به فراگیری قرآن، ادبیات فارسی کهن مانند کلیات حافظ، گلستان سعدی، رسم الخط و رساله احکام و اخلاق پرداخت.
ایشان در حدود 14 سالگی؛ یعنی در سال 1337 رسماً فراگیری دروس حوزوی را در تهران آغاز نمودند، دروس مقدماتی و علوم پایه؛ یعنی ادبیات عرب، صرف و نحو، معانی، بیان، بدیع، معانی، منطق و سپس دروس عمومی فقه و اصول شامل دوره ی فقه عمومی کتاب «شرح لمعه» دمشقیه و «أصول الفقه» ابتدایی را ابتدا در خدمت پدر و سپس در مدرسه حاج ابوالفتح و در ادامه در مدرسه مروی تهران که به سرپرستی حاج میرزا احمد آشتیانی و مدیریت فرزند برومند ایشان، حاج میرزا باقر آشتیانی بود نزد اساتید بزرگی همچون آیات عظام: شیخ عبدالرزاق قائنی و سید هاشم حسینی تهرانی و دیگر اساتید برجسته به پایان رساند و مفتخر به عمامه گذاری و پوشیدن لباس مقدس روحانیت گردید.
شیخ ضیاءالدین نجفی به همراه تحصیل، کار تدریس را آغاز نموده و گروهی از طلاب به خاطر نقدهای علمی و شفافیت در تدریس متون علمی حوزوی، برای تلمذ به سوی ایشان شتافتند؛ به طوری که نبوغ، دقت و عمق تفکر ایشان در مجامع علمی و روحانیت مطرح شد. در همین زمان بود که ایشان کتاب های: تنقیح در اشارات شرح لمعه و کتاب شرح وقت و قبله شرح لمعه و کتاب توضیح المطول و رساله در بحث دلالت منطق را نوشتند.
شیخ ضیاءالدین نجفی در اواخر حیات مرحوم آیت الله بروجردی موفق به تشرف به حوزه علمیه قم شدند، ولی نه به قصد اقامت؛ تا اینکه در سال 1348ش، درحالی که هنوز 22 بهار از عمرش نمی گذشت، وارد حوزه علمیه قم شد و تا سال 1360 از اساتید نامدار و استوانه های علمی حوزه علمیه قم بهره مند گردید.
ایشان سطوح عالیه رسائل و مکاسب شیخ انصاری و جلدین «کفایة الأصول» آخوند خراسانی را کمتر از سه سال به پایان رسانیدند.
