دانشنامه اسلامی
«مبارک بن محمد بن عبدالواحد شیبانی جزری موصلی» معروف به ابن اثیر، رجالی، مفسر، محدِّث و فقیه شافعی مذهبی است که در ۵۴۴ ق، در عراق دیده به جهان گشود. او برادر بزرگ تر عزّالدین و ضیاءالدّین ابن اثیر است که در جزیره ابن عُمَر ( اکنون شهر مرزی میان سوریه و ترکیه) زاده شد.
فراگیری ادبیات و حدیث
وی دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاه خویش گذراند و پس از آن با پدر و برادرانش به موصل کوچ کرد و در آنجا ادبیات را از ناصح الدین ابومحمد سعید بن دَهّان بغدادی، ابوبکر یحیی بن سعدون مغربی قُرطُبی و ابوالحزم مکّی بن ریّان بن شَبَّه ماکِسی، نحوی ضریر و حدیث را از محدّثان موصل از جمله ابوالفضل بن طوسی فراگرفت. هنگامی که به حج می رفت، در بغداد از ابوالقاسم بن خَلّ و عبدالوهّاب بن سکینه، ابوالقاسم یَعیش بن صدقه فُراتی، ابوالفرج عبدالمنعم بن عبدالوهاب بن کُلَیْب حَرّانی و ابواحمد عبدالوهاب بن علی حدیث شنید.
مشاغل
وی آن زمان که در موصل می زیست، به اتابکان زنگی موصل، که از سوی سلجوقیان فرمانروای آنجا بودند، نزدیک شد و به وسیله چند تن از حاکمان زنگی به مقام مشاور ویژه و نیز منشی خاص دست یافت. وی مدتی خزانه دار سیف الدین غازی بن مَودود بن زنگی بود و پس از آن مدتی نیز توسط سیف الدین به سرپرستی دیوان جزیره ابن عمر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نیابت دیوان را از سوی وزیر جلال الدین ابوالحسن علی بن منصور اصفهانی عهده دار شد و پس از آن نزد مجاهدالدین قایْماز راه یافت و در آنجا به مقام بلندی رسید. هنگامی که در ۵۸۹ ق مجاهدالدین دستگیر و زندانی شد و عزّالدّین مسعود جانشین وی گردید، وی در خدمت مسعود درآمد و پس از درگذشت او، به جانشین وی نورالدین ارسلان شاه پیوست و در فرمانروایی نورالدین قدرتی عظیم یافت.
علت خانه نشین شدن
...
