دانشنامه اسلامی
بعیث در میان رقبایش به «ابن حَمراء العِجان » شهرت یافت . این لقب که پیوسته شاعر از آن ناخشنود بود، به گمنامی تبار مادرش اشاره دارد؛ چه ، بعیث از کنیزی ایرانی به نام ورده یا برده یا فَرتَنا از اهالی سجستان یا اصفهان زاده شده بود. این کنیز از آن ِ قعقاع بن معبد بود که به پدر بعیث بخشیده شد. نام بعیث از مطلع یکی از قصاید او گرفته شده است .
تاریخ ولادت
تاریخ ولادت بعیث به درستی معلوم نیست . گویا در بصره زاده شد و در همان شهر رشد یافت و نسبت بصری وی از همین جاست . بعیث دوران جوانی را در بصره و در میان طایفه بنی مجاشع از قبیله تمیم گذراند و در همان جا همسری برگزید که از او پسرانی چون مالک ، یزید و بکر زاده شدند. از این رو، کنیه شاعر را ابویزید و ابومالک دانسته اند. مالک در جوانی جان سپرد و پدر در سوگ او مرثیه ای سرود.
بعیث در منابع کهن
در منابع ادبی کهن از شرح حال و وقایع زندگی بعیث مطلبی به چشم نمی خورد. ابوالفرج اصفهانی هم تنها در لابه لای شرح حال جریر به ذکر مختصری از اشعار او بسنده کرده است . گویا بعیث در روزگار خود خطیب توانمند قبیله تمیم بود و خطبه های وی سخت شهرت داشت . یک بار در مجلس شعرخوانی که ولید بن عبدالملک حک ۸۸- ۹۶ق /۷۰۷- ۷۱۵م ترتیب داده بود، حضور یافت و ضمن قرائت اشعار خود با استادی و مهارت تمام مثالب رقبایش را برشمرد. از این رو، توجه خلیفه را به خود معطوف ساخت و صله ارزشمندی دریافت کرد.
گمنامی بعیث
...
