دانشنامه اسلامی
این شرح، در حقیقت، دو کتاب ارزنده و دو گوهر گران بها از دو عارف بزرگ را در بر گرفته است و گسترده ترین و محققانه ترین شرحی است که بر کتاب«الحکم» نوشته شده و در میان شروح آن، بی نظیر است.
شارح، در آغاز هر باب، قسمتی از کلام مصنف را ذکر می کند و در ذیل آن، به شرح و تفصیل می پردازد.
شارح، علم تصوف را بدان جهت که مغز شریعت و کانون تابش انوار حقیقت است، ارزنده ترین و بزرگ ترین علم می داند و بزرگ ترین کتابی را که در این علم تصنیف شده است، کتاب«الحکم العطائیة» می خواند و آن را دربردارنده مواهب لدنی و أسرار ربانی معرفی می نماید و از بزرگی نقل می کند که گفته است: کتاب«الحکم» ابن عطاء، به وحی الهی بودن، نزدیک است و اگر نماز بدون قرآن روا بود، می شد آن را با کلام«الحکم» خواند.
شارح، در ادامه، انگیزه خود را از نگارش این شرح، اجابت درخواست استاد عارف واصل و محقق کامل خویش، جناب محمد بوزیدی حسنی که از وی خواسته که شرحی متوسط بر کتاب مزبور بنگارد، معرفی می کند.
[ویکی فقه] ایقاظ الهمم فی شرح الحکم (کتاب). «ایقاظ الهمم فی شرح الحکم»، به زبان عربی، اثر ابو العباس احمد بن العجیبة الحسنی، در تشریح مباحث عرفانی کتاب ارزنده «الحکم العطائیة»، تصنیف احمد بن محمد بن عبد الکریم بن عطاء الله است.
این شرح، در حقیقت، دو کتاب ارزنده و دو گوهر گران بها از دو عارف بزرگ را در بر گرفته است و گسترده ترین و محققانه ترین شرحی است که بر کتاب «الحکم» نوشته شده و در میان شروح آن، بی نظیر است.شارح، در آغاز هر باب، قسمتی از کلام مصنف را ذکر می کند و در ذیل آن، به شرح و تفصیل می پردازد.شارح، علم تصوف را بدان جهت که مغز شریعت و کانون تابش انوار حقیقت است، ارزنده ترین و بزرگ ترین علم می داند و بزرگ ترین کتابی را که در این علم تصنیف شده است، کتاب «الحکم العطائیة» می خواند و آن را دربردارنده مواهب لدنی و اسرار ربانی معرفی می نماید و از بزرگی نقل می کند که گفته است: کتاب «الحکم» ابن عطاء، به وحی الهی بودن، نزدیک است و اگر نماز بدون قرآن روا بود، می شد آن را با کلام «الحکم» خواند.شارح، در ادامه، انگیزه خود را از نگارش این شرح، اجابت درخواست استاد عارف واصل و محقق کامل خویش، جناب محمد بوزیدی حسنی که از وی خواسته که شرحی متوسط بر کتاب مزبور بنگارد، معرفی می کند.وی، آن گاه، دو مقدمه را ذکر می کند که در یکی، به تعریف تصوف، موضوع آن، واضع آن، اسم آن، استمداد آن، حکم شارع در باره آن، تصور مسائل آن، فضیلت آن، نسبت آن و ثمره آن می پردازد و در دیگری، به ترجمه شیخ و ذکر محاسن وی همت می گمارد. او، در مقدمه اول، موارد مزبور را چنین بیان می کند:
تعریف تصوف
تعریف های گوناگونی برای تصوف ذکر شده است، مثل: «تصوف آن است که حق تعالی، تو را از خودت بمیراند و به خودش زنده گرداند»، «تصوف آن است که بدون هیچ وابستگی، با خدا همراه شوی» و...
موضوع تصوف
موضوع آن، ذات بلندمرتبه خدا یا به قولی، نفس ها و دل ها و ارواح است.
واضع تصوف
...
