دانشنامه اسلامی
معاد جسمانی یکی از مسائل بسیار مهم در ادیان به ویژه دین اسلام می باشد.خیلی از رموز و اسرار آن حل نشده است و جای فهم و مطالعه بیشتری دارد.این مسئله به حدّی مورد اختلاف و نظر است که دربارۀ آن فیلسوفان و متکلمان بزرگ همچون ابن سینا و أبا حامد الغزالی، باهم اختلاف مبنایی دارند تا جائیکه به حدّ تکفیر یکدیگر پرداخته اند، می توان گفت، تنها کسیکه به این مسئله خوب پرداخته و مباحث عقلی را باآیات و روایات در این زمینه تطبیق داده است صدر المتألهین شیرازی است.اگر این حکیم الهی در این زمینه صحبت نمی کردند اکثر حقائق و معارف در خزینۀ آیات و روایات باقی می ماند.
مؤلف محترم چون دیده است در باب معاد جسمانی، نظرات مختلف و پراکنده و حتی متناقضی وجود دارد، برای اینکه از جلوگیری از پراکندگی افکار عمومی در این زمینه، و همچنین اهمیت ویژه این بحث در اعتقاد و سرنوشت آدمی دارد.به تألیف این کتاب پرداخته است و آنرا به زبان عربی نوشته.زیرا که خود مؤلف نیز عرب زبان می باشند، وی در این کتاب پس از ذکر اقوال دانشمندان در زمینه روحانی یا جسمانی بودن معاد به قول حقیقی که موردنظر ایشان بوده است و از صدر المتألهین نقل کرده می پردازد و به شبهاتی که در این زمینه مطرح می باشد جواب داده اند و با تمسک به قول امیر المؤمنین که می فرمایند«انّ اول الدین معرفته» که این گفتار بحث از مبتدا است و با تمسک به آیه«انا لله و انا الیه راجعون»که بحث از منتهی است، این ابتدا و انتهاء را در مصاب واحد تصور کرده و برای این بحث که جسمانی بودن معاد است اهمیت داده است تا جائیکه این اهمیت رااز کلام صدر المتألهین چنین برآورده است آنجا که صدر المتألهین می گوید«بدان همانا که معاد رکن عظیمی در اسلام است، و اصل بزرگی در حکمة می باشد و آن از أغمض مسائل از جهت دقت و اعظم آنها از جهت شرف و رتبه است، از حکماء بزرگ متقدم قلیلی هستند که به این مسئله هدایت شده اند و کم هستند بزرگانی از فضلاء اسلام که به این مطلب اشاره شده اند» و در جائی دیگر فرموده اند«چطور می توان طریق یافت به سمت همچون مطلوب ایکه یکی از دو عمود اعتقاد است و آندو علم مبتداء و معاد می باشند.»
از اهمیت این موضوع می توان گفت که ثلث قرآن از مباحث معاد و قیامت سخن گفته است.
مؤلف کتاب المعاد الجسمانی، این کتاب را در سه باب نوشته است، باب اول که «فی الأمور العامة» می باشد از تعریف لغوی و اصطلاحی معاد در طول تاریخ، همچنین حقیقة نفس انسانی که عده ای قائل به جسمانی بودن آن کرده اند و اقوال بعضی از مفسرین در این زمینه و نیز متکلمین و فلاسفه را ذکر کرده است.
