المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] مهم ترین اثر باقیمانده ابن عطیه کتاب تفسیر او با عنوان« المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز» است که یکی از مهم ترین تفاسیر درایی در قرن 6 قمری محسوب می شود. وی این تفسیر را پیش از تصدی قضای المریه در 529 ق تألیف کرده بود. المحرر الوجیز همواره در مغرب مورد توجه بوده و از منابع اساسی تفاسیری چون البحر المحیط ابو حیان و الجامع لاحکام القرآن قرطبی بوده است.
ابن خلدون شیوه این تفسیر را ستوده است، در مقدمه خود می نویسد« بسیاری دست به نوشتن تفسیر نقلی زده اند و آثار وارده از صحابه و تابعین را گرد آوردند تا به طبری و واقدی و ثعلبی و مانند اینها منتهی گردید، از این رو این تفاسیر، از گفته های یهودیان مسلمان شده- جز در موارد احکام- سالم نمانده و مفسران در این باره تساهل ورزیدند و کتابهای خود را از این منقولات بی اساس پر کردند. تا آنگاه که دوران تحقیق و بررسی فرا رسید و ابو محمد عطیه به تلخیص و تهذیب منقولات تفسیری همت گماشت و آنچه را قرین صحت بود برگزید و در اندلس کتابی آراسته و پیراسته برای مردم مغرب زمین به رشته تحریر درآورد. پس از او قرطبی نیز همان راه را پیمود و تفسیر خود را بر همان اساس تدوین کرد و در شرق بلاد اسلامی شهرت و رواج یافت.»
استانهای خرافی اسرائیلی که تا آن روز رواج داشت و تقریبا همه متون تفسیری آن روزگار را در بر گرفته بود در این تفسیر راه نیافته است، از این رو این تفسیر از پیشگامان رهایی از اوهام و خیالبافی ها محسوب می شود و بهترین تفسیر نقلی به شیوه جدید به شمار می آید.
این تفسیر مقدمه ای دارد که در آن، از شؤون گوناگون قرآن بحث کرده است و در نوع خود از مهم ترین آثار تألیف شده در علوم قرآنی به شمار می آید. این مقدمه ده باب دارد:
باب اول در بیان فضل قرآن از زبان پیامبر( ص) و صحابه و شایستگان امت،
باب دوم در اهمیت تفسیر قرآن،
باب سوم درباره پیش گرفتن روش احتیاط در تفسیر و مراتب مفسران که سرآمد آنان علی امیر المؤمنان علیه السلام است،
باب چهارم در خصوص حدیث سبعة احرف،
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم