دانشنامه اسلامی
فهم متون دینی، (کژ فهمی متون دینی منحصر به متون اسلامی نیست، بلکه سابقه ای دیرینه دارد که هم در قرآن و هم در روایات به چشم می خورد؛ مانند: «یحرفون الکلم عن مواضعه»)
نسا/سوره۴، آیه۴۶.
بنابراین، آسیب های فهم قرآن از قدیمی ترین بحث های قرآنی است که معلمان قرآن بدان هشدار داده و به دامن گیر شدن آیندگان نیز خبر داده اند، آن گونه که در سخن حضرت علی (علیه السّلام) آمده است: زمانی فرا رسد که... کالایی نزد آنان ارزان تر از قرآن نیست، آن گاه که به حق خوانده شود (و معنای درست آن بیان شود) و کالایی پرفروش تر و گران قیمت تر از قرآن نیست. آن گاه که ناروا معنا شود.
امام علی (علیه السلام)، نهج البلاغه، خطبه ۱۴۷، ص۱۳۵.
نخستین و مهم ترین منبعی که در فهم این کتاب مقدس به کار می آید خود قرآن است؛ زیرا چنان که پیش تر گفته شد، قرآن بر اساس اصول محاوره میان مردم سخن گفته است. گویندگان و نویسندگان در سخن خود نکاتی می آورند که با توجه به گفته یا نوشته خویش در جای دیگر معنا می یابد؛ یعنی، برخی گفته های خود را قرینه برخی دیگر قرار می دهند. مخاطبان نیز بدون توجه به آن گفته ها، که در فهم مراد گوینده مؤثر است، مطلبی را به صاحب سخن نسبت نمی دهند. قرآن نیز از این اصل برکنار نیست و فهم هر بخشی از آن در فهم بخش های دیگر مؤثر است، به ویژه آن که نزول قرآن به یکباره نبوده و همه مقصود خود را در جای معینی بیان نکرده است.پیشوایان دین نیز در مواردی، برای توضیح و تفسیر آیه ها از دیگر آیات استفاده کرده اند؛ مانند حدیث نبوی (صلی الله علیه و آله وسلّم) که در توضیح آیه «الذین آمنوا و لم یلبسوا ایمانهم بظلم اولئک لهم الامن و هم مهتدون»
انعام/سوره۶، آیه۸۲.
...
