استرابادی محمدمهدی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] استرآبادی محمدمهدی. میرزا محمد مهدی خان اِسْتَرابادی (د ح1173ق) فرزند محمد نصیر، منشی و وقایع نگار نادر شاه افشار. استرابادی، به گفته برخی از نویسندگان معاصرش، در شعر «کوکب» تخلص می کرده است.
استرابادی به روزگار شاه سلطان حسین صفوی منصب باغبانباشی گری داشت و پس از به قدرت رسیدن اشرف افغان در شعبان 1137ق برای او شعری گفت که بر سکه زدند. وی پس از ورود نادر به اصفهان در 1142ق1729/م از سوی خود و اهالی استراباد تهنیت نامه ای برای او نگاشت، ولی از متن بر نمی آید که آیا میرزا مهدی در این زمان خود همراه نادر بوده است، یا نه؟ در نوروز (ماه رمضان) همان سال که نادر به فرمانروایی خراسان رسید ، میرزا مهدی حکومت او را تهنیت گفت و ظاهراً از همین زمان به بعد ملازم او بوده، و سمت وقایع نگاری و منشیگری وی را بر عهده داشته است.
استرابادی خود تصریح کرده که در ذیقعدة 1146 در سفر نادر شاه به اصفهان در ملازمت وی بوده است و نیز در محاصره گنجه در 1147ق شرکت داشت و از او به عنوان منشی یاد شده است. از این پس، بر تقرب و منزلت استرابادی نزد نادر افزوده شد. هنگامی که نادر در شوال 1148 در دشت مغان تاج شاهی بر سر نهاد، استرابادی «منشی دیوان اعلی» بود. نادر شاه دو سه ماه پس از به تخت نشستن، چون مستوفی الممالک برای فارس، عراق، خراسان و آذربایجان برگزید، میرزا مهدی را نیز به مقام منشی الممالکی منصوب کرد.
استرابادی در لشکرکشی نادر شاه به هندوستان در 1152ق1739/م همراه وی بود و در مذاکرات خصوصی او و محمد شاه گورکانی حضور داشت و محمد شاه الماس درخشانی به وی هدیه داد که بعدها نادر آن را از او ستاند. به روایت عبدالکریم کشمیری، در 1154ق میرزا مهدی از سوی نادر شاه مأمور ترجمه کتب مقدس یهودیان و مسیحیان به فارسی شد ؛ شگفت آنکه استرابادی خود اشاره ای به این موضوع نکرده است. در 1156ق که نادر شاه در نجف علما را گرد آورد تا مذهب شیعه جعفری را به عنوان مذهب پنجم اسلامی تثبیت کند، میرزا مهدی حاضر بود و وثیقه نامه آن را خود نوشت.
گویا استرابادی در اواخر عمر از کارهای دولتی دوری جست و به تکمیل تألیفات خود پرداخت. استرابادی کتابخانه بزرگی شامل کتابهای خطی فارسی، عربی و ترکی و مجموعه مفصلی از خطوط استادان بزرگ خوشنویس در اختیار داشت، چنانکه در روزگار ما هر جا خط میرعماد پیدا شده است، مهر میرزا مهدی خان نیز بر پشت آن به چشم می خورد. استرابادی این کتابخانه را وقف فرزندان خود کرد و در متن«وقف نامه» که جزء منشآت وی به چاپ رسیده، نام بسیاری از کتابهای مشهور آمده است.
1-منشآت، مجموعه ای است از نامه ها و احکامی که استرابادی خود نوشته، و یا برخی از آنها را تحریر کرده است.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم