[ویکی نور] «ابواحمد حمید بن مخلد بن قتیبة بن عبدالله الازدی» نسبتش به ازد و نسا، از شهرهای خرسان نیز داده شده که به همین مناسبت نسائی یا خراسانی نیز گفته شده است. کنیه مشهور او «ابن زنجویه» می باشد. وی در سال 180ق در تهران تولد یافته و در شهرهای نسا، حمص، دمشق، قیساریه، بغداد، مکه و مصر اقامت داشته است. شیوخ او عبارتند از جعفر بن عدن بن عمرو بن ویث ابوعدن المخزومی، وهب بن جریر بن حازم ابوالعباس الجهضمی الازدی، سعید بن عام ابومحمد العبی، عبدالاعلی بن سهر بن عبدالاعلی ابوسهر الفسانی، سلیمان بن حرب بن ابوایوب الازدی، القاسم بن سلام ابوعبید البغدادی و علی بن المدینی و هو علی بن عبدالله بن جعفر ابوالحسن البصر. شاگردان او نیز افرادی مانند محمد بن اسماعیل ابوعبدالله البخاری، مسلم بن حجاج ابوالحسین القشیری، سلیمان بن الاشعث ابوداود سجستانی و احمد بن شعیب ابوعبدالرحمن النسایی می باشند. کسانی همچون نسائی، ابوحاتم، ابن الجوزی، ابن جهر عقلانی و ذهبی او را توثیق و تصدیق کرده اند. از مصنفات او فقط کتاب «الاموال» به چاپ رسیده و کتاب های «الترغیب و الترهیب»، «فضائل الاعمال» و کتاب «الآداب النبویة» به چاپ نرسیده است. وی حدود 71 سال عمر کرده و در سال 251ق در گذشته است.
