ابن قضیب البان

لغت نامه دهخدا

ابن قضیب البان. [ اِ ن ُ ق َ بِل ْ ] ( اِخ ) السید عبداﷲبن محمد حجازی. از متأخرین شعرای عرب. قصیده دالیّه او در مدح رسول صلوات اﷲعلیه مشهورو سایر اشعار او مطبوع و مرغوب فیه است و او را دیوانی است. مدیحه دالیّه او به بیت ذیل آغاز می شود:
اهلاً بنشر من مهب زرود
احیی فؤاد العاشق المنجود.
شیخ عثمان عریانی این قصیده را شرح و شیخ امین جندی تخمیس کرده است. وفات او به سال 1096 هَ.ق. بوده است.
ابن قضیب البان. [ اِ ن ُ ق َ بِل ْ ] ( اِخ ) محمدبن عبدالقادربن محمد حجازی حلبی حنفی. ادیبی فاضل ، و پدر او نقیب اشراف حلب بوده. مولد محمد مکه معظمه 1001 هَ.ق. از آنجا بحلب هجرت کرد و چندی قضای اریحا داشت. او زبان فارسی و عربی و ترکی را نیکو میدانست و بهر سه زبان رسائل و اشعار رائقه دارد. وفات او بحلب به سال 1069 بوده است. ( از خلاصةالاثر محبی ).

فرهنگ فارسی

ادیبی فاضل و پدر او نقیب اشراف حلب بوده

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِبْن ِ قَضیب ُ الْبان ، نام ۳ تن از مشاهیر خاندانی در شهر حلب (سده ۱۱ق ، ص۱۷م ) است.
نسب این خاندان از طریق موسی الجَوْن ، نواده حسن مثّنی ، به حضرت امام علی -علیه السلام- می رسد. اینان شهرت خود را از نیای بزرگ خود ابوعبدالله حسین موصلی ، معروف به قضیب البان گرفته اند که خود از پیروان طریقت و از اصحاب شیخ محیی الدین عبدالقادر گیلانی (د ح ۵۶۰ق /۱۱۶۵م )، پیشوای صوفیان سلسله قادریه بود و شیخ ، دختر خویش را به همسری ابوالمحاسن علی فرزند قضیب البان درآورد. بدین سان نوادگان قضیب البان به دو نسب شرافت یافتند: از طریق پدر به امام علی -علیه السلام- می پیوستند و از طریق مادر به عبدالقادر که خود از سادات حسنی بود. این خاندان در آغاز ساکن حماه بودند، اما در اواخر سده ۱۰ق به حلب مهاجرت کردند.
معرفی ابومحمد محیی الدین عبدالقادر
ابومحمد محیی الدین عبدالقادر بن محمد ابی الفیض حلبی (۹۷۱- ح ۱۰۴۰ق /۱۵۶۴-۱۶۳۱م )، عارف ، فقیه ، ادیب و شاعر. او در حماه به دنیا آمد و پس از چندی همراه پدرش به حلب رفت و در آن جا اقامت گزید. در ۱۰۰۰ق عازم حج شد و نزدیک به ۱۲ سال در مکه و مدینه مجاورت اختیار کرد. آنگاه ظاهراً به اشارت قطب خویش به قاهره رفت . در آن جا با شیخ الاسلام یحیی بن زکری ا که قاضی و از پیشوایان صوفیه بود، آشنا شد. شیخ کتاب الفتوحات المدنیة ابن قضیب البان را نیکو یافت و از او بر ۳ طریقت نقشبندیه ، قادریه و خلوتیه قبول بیعت کرد و سپس او را در طریقت نقشبندیه بنشانید و به ذکر قلبی امر کرد و کرامات خویش بر وی ظاهر ساخت . عبدالقادر امور ظاهری و دنیوی را خوار می داشت و آنگاه که نقابت حلب و دیار بکر و توابع و نیز منصب قضای مادام العمر حماه و امامت مسجد الحرام به او پیشنهاد شد، پوزش خواست و از پذیرفتن آنها روی برتافت ، اما نقابت سادات را، از آن روی که آن را خدمت به خاندان پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم- می دانست ، قبول کرد و تا پایان زندگی بر آن مقام بماند. وی در حلب شهرت و اعتباری عظیم داشت . ذکر کرامات و حالات صوفیانه شگفت او، حتی سالها پس از مرگ زبانزد خاص و عام در آن شهر بود. وی ذوق شاعرانه نیز داشت و اشعار او در دیوانی سراسر به زبان صوفیانه گرد آمده بود، اما شهرت وی بیشتر مرهون قصیده تائیه ای است که در معارضه با تائیه ابن فارض (ه م ) سروده و ابراهیم بن منلا شرحی لطیف بر آن نوشته است .
← آثار
محمد (حجازی ) (۱۰۰۱ - صفر ۱۰۶۹ق /۱۵۹۳- اکتبر - نوامبر ۱۶۵۸م )، فقیه حنفی ، فرزند عبدالقادر که در نخستین سال مجاورت پدرش در مکه مکرمه به دنیا آمد و به همین سبب او را حجازی نامیدند. ۴۰ ساله بود که پدرش درگذشت و او بر جایش نشست و نقابت اشراف حلب را برای مدتی به عهده گرفت . پس از آن قاضی مادام العمر اریحا و امام جماعت بیت المقدس ( مسجد الاقصی ) شد و در زمره اعیان حلب درآمد. حجازی مردی بلند همت و گشاده دست بود. با آنکه به مقام ارجمند پدر خویش تکیه زد، اما در علم و کمال به پای وی نمی رسید. به گفته محبی وی به زبانهای عربی و فارسی و ترکی به شیوایی سخن می گفت .
← شعر
...
[ویکی فقه] ابن قضیب البان (ابهام زدایی). ابن قضیب البان ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • ابن قضیب البان (اعلام)، اِبْن ِ قَضیب ُ الْبان ، نام ۳ تن از مشاهیر خاندانی در شهر حلب (سده ۱۱ق ، ص۱۷م ) • ابن قضیب البان ابومحمد محیی الدین عبدالقادر بن محمد حلبی ، ابومحمد محیی الدین عبدالقادر بن محمد، عارف ، فقیه ، ادیب و شاعر، یکی از شخصیت های ابن قضیب البان• ابن قضیب البان عبدالله بن محمد حجازی حلبی، عبدالله بن محمد (حجازی )، فقیه ، ادیب ، شاعر، یکی از شخصیت های ابن قضیب البان• ابن قضیب البان محمد حجازی بن عبدالقادر حلبی، محمد فرزند عبدالقادر، معروف به محمد حجازی، فقیه حنفی، یکی از شخصیت های ابن قضیب البان
...
[ویکی فقه] ابن قضیب البان (اعلام). اِبْن ِ قَضیب ُ الْبان ، نام ۳ تن از مشاهیر خاندانی در شهر حلب (سده ۱۱ق ، ص۱۷م ) است.
نسب این خاندان از طریق موسی الجَوْن ، نواده حسن مثّنی ، به حضرت امام علی (علیه السلام) می رسد.اینان شهرت خود را از نیای بزرگ خود ابوعبدالله حسین موصلی ، معروف به قضیب البان گرفته اند که خود از پیروان طریقت و از اصحاب شیخ محیی الدین عبدالقادر گیلانی (د ح ۵۶۰ق /۱۱۶۵م )، پیشوای صوفیان سلسله قادریه بود و شیخ ، دختر خویش را به همسری ابوالمحاسن علی فرزند قضیب البان درآورد.
محمد محبی ، خلاصة الاثر، ج۲، ص۴۶۴- ۴۶۵، قاهره ، ۱۲۸۴ق .
ابومحمد محیی الدین عبدالقادر بن محمد ابی الفیض حلبی (۹۷۱- ح ۱۰۴۰ق /۱۵۶۴-۱۶۳۱م )، عارف ، فقیه ، ادیب و شاعر.او در حماه به دنیا آمد و پس از چندی همراه پدرش به حلب رفت و در آن جا اقامت گزید.در ۱۰۰۰ق عازم حج شد و نزدیک به ۱۲ سال در مکه و مدینه مجاورت اختیار کرد.آنگاه ظاهراً به اشارت قطب خویش به قاهره رفت . در آن جا با شیخ الاسلام یحیی بن زکریا که قاضی و از پیشوایان صوفیه بود، آشنا شد.شیخ کتاب الفتوحات المدنیه ابن قضیب البان را نیکو یافت
محمد محبی ، خلاصة الاثر، ج۲، ص۴۶۴- ۴۶۵، قاهره ، ۱۲۸۴ق .
محمد (حجازی ) (۱۰۰۱ - صفر ۱۰۶۹ق /۱۵۹۳- اکتبر - نوامبر ۱۶۵۸م )، فقیه حنفی، فرزند عبدالقادر که در نخستین سال مجاورت پدرش در مکه مکرمه به دنیا آمد و به همین سبب او را حجازی نامیدند. ۴۰ ساله بود که پدرش درگذشت و او بر جایش نشست و نقابت اشراف حلب را برای مدتی به عهده گرفت .پس از آن قاضی مادام العمر اریحا و امام جماعت بیت المقدس (مسجد الاقصی) شد و در زمره اعیان حلب درآمد.حجازی مردی بلند همت و گشاده دست بود.با آنکه به مقام ارجمند پدر خویش تکیه زد، اما در علم و کمال به پای وی نمی رسید.به گفته محبی
محمد محبی ، خلاصة الاثر، ج۴، ص۱۴، قاهره ، ۱۲۸۴ق .
...