اسرار الایات به انضمام تعلیقات حکیم مولی علی نوری

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] اسرار الآیات به انضمام تعلیقات حکیم مولی علی نوری. بر اساس تصریح مؤلف در ابتدای کتاب، نام این کتاب عبارت است از أسرار الآیات و أنوار البیّنات. مؤلف آن محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به صدر المتألهین متوفای سال 1050 ه‍ ق و یا 1045 ه‍ ق. موضوع مورد بحث صدر المتألهین در این کتاب عبارت است از الهیات به معنای اخص شامل بخش های واجب و صفات و افعال او و نبوّت و معاد.
مؤلف در ضمن بیان آیۀ «فلمّا أنبئهم بأسمائهم....» می گوید ضمیر «هم» در اسمائهم به اسماء الهی برمی گردد و اسماء عبارتند از جواهر عقلی نورانی و مثل کلی الهی که آنها مظاهر اولیّ اسماءاند همان گونه که انواع مادی مظاهر ثانوی اسماء و مظاهر آنها هستند بنابراین این آیه به رأی و نظر اساطین حکمت که می گویند هر نوعی، جوهری عقلی و مثالی کلی دارد اشاره می کند.
سپس می گوید غرض ما در این کتاب چیزی جز این نیست که به اسراری از آیات قرآنی اشاره کنیم «لیس غرضنا فی هذا الکتاب إلا إشارة إجمالیة إلی أسرار بعض آیات القرآن» ص 42.
بنابراین مؤلف در این کتاب در پی این هدف است که روشن کند مطالب حق حکمی بازگو کنندۀ نکات موجود در آیات قرآنی است و لذا هر مدعایی را که مطرح می کند پس از اشارۀ اجمالی به استدلال برهانی آن به بیان قرآنی می پردازد و با آیات زیادی آن را اثبات و تأیید می کند.
تاریخ دقیق تألیف کتاب معلوم نیست اما به ظن غالب می توان حدس زد این کتاب حدودا هم زمان با تألیف «شرح اصول کافی» یعنی سال 1044 ه‍ ق تألیف شده است، زیرا در صفحۀ 205 بعد از آوردن حدیثی می گوید در این حدیث به بخشی از اصول علم النفس اشاره رفته است سپس بحث مفصل در این موضوع را به کتاب های دیگرش ارجاع می دهد و می گوید:
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم