دانشنامه اسلامی
از دیرباز کعبه برای مردمان دور و نزدیک محترم بوده است. از این رو، هدایایی بسیار را به آن تقدیم و اسناد مهمی را در آن نگهداری می کردند. پرده داران کعبه برخی از این هدایا و اسناد را به دیوارهای داخلی و خارجی آن می آویختند. این اشیا از اسناد مهم تاریخی به شمار می آیند.۱. کهن ترین آویزه کعبه را دو شاخ قوچی دانسته اند که خداوند به جای ذبح اسماعیل - علیه السلام -برای حضرت ابراهیم - علیه السلام - فرستاد. در فتح مکه پس از پاکسازی کعبه از بت ها و تمثال ها، این دوشاخ به دستور پیامبر -صلی الله علیه و اله- باقی ماند. در جریان بازسازی کعبه در زمان ابن زبیربه سال ۶۴ق. این شاخ ها بر اثر فرسودگی بسیار متلاشی شد،
اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۲۴.
(۱) اتعاظ الحنفا باخبار الائمة الفاطمیین، المقریزی (م. ۸۴۵ق.) ، به کوشش الشیال، القاهره، المجلس الاعلی للشئون الاسلامیه، ۱۴۱۶ق. (۲) اخبار مکه، الازرقی (م. ۲۴۸ق.) ، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۱۵ق. (۳) اخبار مکه، الفاکهی (م. ۲۷۹ق.) ، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۱۴ق. (۴) الاعلام باعلام بیت الله الحرام، محمد بن احمد النهروالی (م. ۹۹۰ق.) ، مکه، المکتبة التجاریه، ۱۴۱۶ق. (۵) انساب الاشراف، البلاذری (م. ۲۷۹ق.) ، به کوشش زکار، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق. (۶) البدایة والنهایه، ابن کثیر (م. ۷۷۴ق.) ، بیروت، مکتبة المعارف. (۷) البلدان، ابن الفقیه (م. ۳۶۵ق.) ، به کوشش یوسف الهادی، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۱۶ق. (۸) تاریخ ابن خلدون، ابن خلدون (م. ۸۰۸ق.) ، به کوشش خلیل شحاده، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۸ق. (۹) تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)، الطبری (م. ۳۱۰ق.) ، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت، دار احیاء التراث العربی. (۱۰) التاریخ القویم، محمد طاهر الکردی، به کوشش عبدالملک دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۲۰ق. (۱۱) تاریخ مکه، احمد السباعی (م. ۱۴۰۴ق.) ، نادی مکة الثقافی، ۱۴۰۴ق. (۱۲) تحصیل المرام، محمد بن احمد الصباغ (م. ۱۳۲۱ق.) ، به کوشش ابن دهیش، مکه، ۱۴۲۴ق. (۱۳) سفرنامه ایازخان، قشقایی (م. ۱۳۵۸ق.) ، به کوشش شاکری، تهران، مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۸ش. (۱۴) سفرنامه حجاز، محمد لبیب البتنونی، ترجمه، انصاری، مشعر، ۱۳۸۱ش. (۱۵) سفرنامه میرزا داود، وزیر معارف، داود بن علینقی (م. ۱۲۷۷ق.) ، به کوشش قاضی عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۷۹ش. (۱۶) السیرة النبویه، ابن هشام (م. ۸-۲۱۳ق.) ، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، المکتبة العلمیه. (۱۷) شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید (م. ۶۵۶ق.) ، به کوشش محمد ابوالفضل، دار احیاء الکتب العربیه، ۱۳۷۸ق. (۱۸) شفاء الغرام، محمد الفاسی (م. ۸۳۲ق.) ، به کوشش مصطفی محمد، مکه، النهضة الحدیثه، ۱۹۹۹م. (۱۹) الطبقات الکبری، ابن سعد (م. ۲۳۰ق.) ، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق. (۲۰) کعبه و جامه آن از آغاز تا کنون، محمد الدقن، ترجمه، انصاری، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش. (۲۱) مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا (م. ۱۳۵۳ق.) ، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق. (۲۲) مروج الذهب، المسعودی (م. ۳۴۶ق.) ، به کوشش اسعد داغر، قم، دار الهجره، ۱۴۰۹ق. (۲۳) المسالک والممالک، ابوعبید البکری (م. ۴۸۷ق.) ، به کوشش ادریان فان لیوفن و اندری فیری، دار الغرب الاسلامی، ۱۹۹۲م. (۲۴) مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، عبیدالله محمد امین کردی، ترجمه، صابری، مشعر، ۱۳۸۰ش. (۲۵) منائح الکرم فی اخبار مکه، علی بن تاج الدین السنجاری (م. ۱۱۲۵ق.) ، مکه، جامعة ام القری، ۱۴۱۹ق. (۲۶) مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب (م. ۵۸۸ق.) ، به کوشش گروهی از اساتید، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۷۶ق. (۲۷) المنتظم، ابن الجوزی (م. ۵۹۷ق.) ، به کوشش محمد عبدالقادر و دیگران، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۲ق. (۲۸) مواهب الجلیل، الحطاب الرعینی (م. ۹۵۴ق.) ، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۶ق. (۲۹) میقات حج (فصلنامه)، تهران، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت. (۳۰) نهج البلاغه، الرضی، (م ۴۰۶ق.) ، به کوشش عبده، قم، دار الذخائر، ۱۴۱۲ق.
[ویکی حج] آویزه های کعبه. آویزه های کعبه اشیای قیمتی و اسناد مهم آویخته بر کعبه
از دیرباز کعبه برای مردمان دور و نزدیک محترم بوده است. از این رو، هدایایی بسیار را به آن تقدیم و اسناد مهمی را در آن نگهداری می کردند. پرده داران کعبه برخی از این هدایا و اسناد را به دیوارهای داخلی و خارجی آن می آویختند. این اشیا از اسناد مهم تاریخی به شمار می آیند. (تصویر شماره ۷)
هدایای قیمتی: ۱. کهن ترین آویزه کعبه را دو شاخ قوچی دانسته اند که خداوند به جای ذبح اسماعیل۷ برای حضرت ابراهیم۷ فرستاد. در فتح مکه پس از پاکسازی کعبه از بت ها و تمثال ها، این دوشاخ به دستور پیامبر۹ باقی ماند. در جریان بازسازی کعبه در زمان ابن زبیر به سال ۶۴ق. این شاخ ها بر اثر فرسودگی بسیار متلاشی شد ، هرچند برخی گزارش ها از ماندن آن تا زمان حمله قرامطه به مکه و غارت گوهرهای کعبه در سال ۳۱۶ق. یاد می کنند. مسعودی ایرانیان را نخستین کسانی دانسته که اموال و گوهرهایی به کعبه هدیه کردند.
