کلاردشت. [ ک َ دَ ] ( اِخ ) نام یکی از بخشهای شهرستان نوشهر است. این بخش در جنوب بخش چالوس و در منطقة کوهستانی واقع شده و محدود است از شمال به بخش چالوس و از خاور به دهستان کجور و از باختر به دهستان سه هزار و از جنوب به خطالرأس سلسله اصلی جبال البرز از تخت سلیمان تا حدود گردنه کندوان. هوای این بخش به نسبت بلندی و پستی های آن مختلف و قسمت عمده آن سردسیر که تنها کنار رودخانه چالوس معتدل است. دو رودخانه مهم چالوس و سردآبرود که اولی از کندوان و دومی از تخت سلیمان سرچشمه میگیرد در این ناحیه جاری است. و قسمت عمده قرای آن از چشمه سارهای کوهستانی مشروب می شوند و محصول عمده آن غلات دیمی ، لبنیات ، چوب و ذغال است. این بخش از سه دهستان کلاردشت و بیرون بشم و کوهستان تشکیل شده و داری 78 آبادی است و در حدود 20 هزار تن سکنه دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3 ). و رجوع به سفرنامه مازندران رابینو و ترجمه آن ص 50، 148 و تاریخ مغول اقبال ص 311 - 313 شود. کلاردشت. [ ک َ دَ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش کلاردشت شهرستان نوشهراست. این دشت کوچک باموقعیت خاصی در دامنه کوه تخت واقع است. قسمت عمده آبادیهای این دهستان در دامنه ارتفاعات مسلط به این دشت قرار دارد و از هر نقطه ٔدشت آبادیها مشاهده می شود. رودخانه سرد آبرود که سرچشمه اصلی آن چشمه سارهای کوه تخت سلیمان است از وسطدشت عبور میکند و برخی از قرای مرکزی دشت را مشروب میسازد. قصر زیبای سلطنتی در روی تپه مسلط به دشت بنا شده و عمارات دولتی نوساز و ویلاهای متعدد از آثاردوره رضاشاه در اراضی حسن کیف واقع گردیده و بزیبایی طبیعی دشت افزوده است. آب قرای دامنه از چشمه سارهاتأمین میشود و محصول عمده دهستان ، غلات ، حبوب ، و لبنیات است. این دهستان از 25 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و در حدود ده هزار تن سکنه دارد. مرکز دهستان قصبه حسن کیف و قراء مهم آن کردی چال. لاهو، کله اجابیت و پیشنبوراست. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3 ).
فرهنگ فارسی
۱ - یکی از بخشهای شهرستان نوشهر ( مازندران ) واقع در جنوب بخش چالوس کوهستانی هوایش متغیر و سردسیر دارای ۷۸ آبادی و ۲٠٠٠٠ تن سکنه . ۲ - یکی از دهستانهای بخش کلاردشت قسمتی دشت و قسمت دیگر کوهستانی است . رودخانه سرد آبرود از وسط دشت می گذرد . قصر زیبای سلطنتی روی تپه ای مشرف بدشت بنا شده و بر زیبایی طبیعی آن افزوده است . این دهستان دارای ۲۵ آبادی و در حدود۱٠٠٠٠ تن سکنه است . مرکز دهستان قصبه حسن کیف میباشد .
دانشنامه عمومی
شهر کلاردشت در ۴۸ کیلومتری شهر چالوس است و ۱۳۰ کیلومتر با تهران و ۱۶۰ کیلومتر با کرج فاصله دارد. کلاردشت دارای ۵ منطقه لاهو، حسنکیف، رودبارک، ولوال و کردیچال است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان کلاردشت ۲۳٬۶۴۸ نفر و ۸٬۰۶۷ خانوار بوده است. از این تعداد ۱۰۲۴۷ نفر در شهر کلاردشت و تعداد ۱۳۴۰۱ نفر نیز در روستاهای کلاردشت سکونت دارند. کلاردشت دشتی بر فراز کوه ها است. این ناحیه از جنوب به کوه های تخت سلیمان تا حدود گردنهٔ کندوان، از شمال به شهر عباس آباد و دریای خزر، از شرق به شهر مرزن آباد چالوس و بخش کجور نوشهر و از غرب به سه هزار تنکابن محدود است. اکثریت مردم بومی و غیر مهاجر در کلاردشت از قومیت طبری هستند و به زبان مازندرانی سخن می گویند. عده ای از مردم کلاردشت هم به زبان کردی لکی صحبت میکنند. کلاردشت دو جاده ارتباطی مهم دارد. جاده نخست در جاده چالوس از مرزن آباد در ۲۵ کیلومتری جنوب چالوس منشعب شده و با مسیری ۲۰ کیلومتری که از میان تپه هایی که بر دامنه شان گندم و جو کاشت می شود به کلاردشت می رسد. جاده دوم از عباس آباد واقع در جاده کناره خزر، در بین راه چالوس و تنکابن منشعب شده و با طول ۲۵ کیلومتر پس از گذشتن از جنگل های متراکم و بسیار زیبا در ناحیه مکارود به شمال غرب کلاردشت می رسد. در شهرستان کلاردشت ۴۵ قله با ارتفاع بیش از ۴۰۰۰ متر قرار دارد و علم کوه با ارتفاع ۴۸۵۰ متر، بلندترین آن هاست. کلاردشت دشتی است در میان دره ای باز و گسترده که ییلاقات و آبادی های فراوانی را دربر گرفته است. مرکز کلاردشت «حسن کیف» بوده و در ده زیبای رودبارک در زیر قله علم کوه با رودخانه ای پرآب و زیبا و ویلاهای متعدد از محل های مهم و جاذبه های گردشگری ویژه منطقه به شمار می رود. کلاردشت در ایران به بهشت گمشده معروف شده و هرساله به دلیل زیبایی طبیعی و بی نظیر و آب و هوای بسیار مطبوع و به ویژه درفصل تابستان پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. شهرهای آمل، چالوس، کلار، سعیدآباد و رویان جزئی از سرزمین قوم تپوری بودند. کَلار ( kalār ) شهری در غرب طبرستان و در ناحیه رویان و رستمدار بوده و به گفته مورخان صدر اسلام فاصله ناتل تا چالوس یک منزل و فاصله چالوس تا کلار یک منزل و فاصله کلار تا دیلم یک منزل بوده است. همچنین کلار نام دژی در فراسوی رود چالوس در کنار رود سردآبرود بوده که مرزهای کوهستانی رویان و طبرستان را از حمله دیلمیان محفوط می داشت. شهر کَلار در دوران اسپهبد شهریار سال ۱۳۶ هجری مرکز رویان و مرکز بخش کوهستانی طبرستان بوده است. شهر کلار و چالوس در سال ۱۴۴ قمری توسط عمر بن علاء عامل خلافت عباسی فتح شد. نخستین بار در قرن سوم نام کَلار به عنوان ناحیتی در طبرستان در متون تاریخی ثبت شده است. ابن خردادبه شهرهای ساریه، آمل و چالوس را جز شهرهای جلگه ای طبرستان و شهرهای رویان و کلار را جز شهرهای کوهستانی طبرستان دانسته است. ابن خردادبه می نویسد: در طبرستان شهرهای رویان، آمل، ساریه، شالوس، لارز، شرز، طمیس، دهستان، کلار، گیلان و بدشوارگر می باشد. اصطخری مورخ قرن سوم می نویسد: آمل، ناتل، سالوس، کلار، رویان، میله، برجی، چشمهٔ الهم، ممطیر، ساری، مهروان، لمراسک و تمیشه در شمار طبرستان است. ابن رسته مورخ قرن سوم، طبرستان از جانب مشرق به گرگان و قومس و از طرف مغرب به دیلم و از طرف شمال به دریا و از طرف جنوب به به بعضی از نواحی قومس و ری محدود می شود. به گفته ابن رسته مراکز و بخش های طبرستان چهارده تا است و خورهٔ آمل که کرسی و مرکز آن ناحیت است و شهرهایش عبارتند از: ساری و مامطیر و تُرنجه و روُبست و میله و مرارکدیه ( کدح ) و مِهروان و طَمیس و تَمار و ناتل و شالوس و رویان و کلار. واژه کَلار ( kalār ) دگرگون گشته واژه کَلاک ( kalāk ) و کَلات ( kalāt ) در مفهوم قلعه هست که در زبان مازندرانی به صورت کَلا ( kalā ) و کُلا ( kolā ) تلفظ می شود و در مفهوم دژ و آبادی مجهز به جایگاه دفاعی می باشد و این واژه در اکثر نام روستاهای مازندران از تنکابن تا گرگان دیده می شود.
دانشنامه آزاد فارسی
کِلاردشت نمایی از تپه شهری در استان مازندران، شهرستان چالوس، و مرکز اداری بخش کلاردشت. با ارتفاع ۱,۱۵۰ متر، در منطقه ای کوهستانی و نیمه جنگلی، در ۱۶۷کیلومتری غرب جنوبی ساری و ۲۸کیلومتری جنوب غربی چالوس، سر راه مرزن آباد به عباس آباد قرار دارد. سرداب رود از کنار این شهر می گذرد. اقلیم این شهر معتدلِ مایل به سرد و مرطوب و جمعیت آن ۵,۱۳۰ نفر است.
