دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
نتق (۱ بار)
«نَتَقْنَا» از مادّه «نَتْق» (بر وزن قَلْع) در اصل، به معنای کندن چیزی از جایش و به سوی دیگری پرتاب کردن است، به زنانی که زیاد فرزند می آورند نیز «ناتق» می گویند; زیرا به آسانی فرزند را از محیط رحم جدا کرده و به خارج می گذارند.
کندن چیزی از ریشهاش. چنانکه در مجمع از ابوعبیده نقل شده، به قولی در اصل به معنی رفع و بلند کردن است، به زن ناتق گویند که فرزندان خویش را بلند میکند و به قول بعضی اصل آن جذب است ولی رفع مورد تصدیق قرآن است زیرا گاهی در مورد نتق «رفع» بکار رفته چنانکه خواهد آمد . آنگاه که کوه را بالای آنها بلند کردیم گویی سایبان است، گمان کردند که بر آنها خواهد افتاد، گفتیم: آنچه را که از احکام و کتاب دادهایم جدی بگیرید... از این آیه روشن میشود که از جمله معجزات موسی «علیهالسلام»آن بود که کوه بالای سر بنی اسرائیل قرار گرفت و همچون سایبان بر آنها سایه افکند تا بوسیله دیدن آن معجزه دردین خویش عامل و راسخ باشند نظیر این است آیه . . ایضا . در المنار ذیل آیه 63 بقره از محمد عبده نقل میکند: که او در تفسیر آیه از مفسران پیروی کرد و قبول نمود که آن معجزهای بوده از معجزات موسی «علیهالسلام». ولی معلوم نیست رشیدرضا چرا در این آیه و آیه «نَتَفْنَا الْجَبَلَ» از حمل بظاهر ترسیده و احتمال داده که کوه زلزله کرده و خیال کردهاند که به سرشان خواهد افتاد و گفته سایبان بلند شده باشد بلکه اگر در کنار کوه باشند نیز سایه آنها را احاطه کرده و سایبان صدق خواهد نمود. به نظر میآید از غربیها ترسیده باشد حال آنکه در بنی اسرائیل اینگونه چیزها کم نبوده از قبیل مارشدن عصا، شکافتن دریا، شکافتن سنگ و غیره. ناگفته نماند: ظهور آیه که چهار بار در آیات مکرر شده است نشان میدهد که بالارفتن کوه برای اجبار به ایمان نبوده بلکه برای نشان دادن عظمت و قدرت خدا و تشویق آنها به ایمان و عمل بوده استوگرنه با آیه . جور نخواهد آمد و ادعای آنکه نفی اکراه فقط در اسلام است قابل قبول نیست. این لفظ تنها یکبار در قرآن مجید بکار رفته است.
