دانشنامه اسلامی
مکان تابع جسم است؛ هر کجا جسم، مادی بود، مکان آن هم مادی است و هر کجا جسم مادی نبود، مکان آن هم مادی نیست؛ مثلاً در عالم مثال، (عالم نیمه مجردی است بین عالم عقل «عالم فرشتگان یا جبروت» و عالم ماده که نه مانند جواهر عقلانی به کلی فاقد صفات و حدود جسمانی است و نه مانند جواهر جسمانی واجد همه صفات و حدود جسمانی است؛ بلکه صور مثالیه ماده ندارد؛ ولی اعراض ماده که عبارت باشد از رنگ و شکل و مقدار را داراست.) هم می توان گفت صور مثالیه مکان دارند و هم می توان گفت صور مثالیه مکان ندارند؛ اگر مقصود از مکان، مکان مادی بود، صور عالم مثال مکان ندارند و این چنین مکانی را نمی توان به صور مثالی نسبت داد؛ چون مبرای از ماده هستند، و اگر منظور از مکان، مکان غیر مادی بود، صور مثالیه مکان دارند و مکانشان هم مثل خودشان مثالی است.
دیدگاه قدما و متألهین
افلاطون و قدما از بزرگان فلسفه و هم چنین صدرالمتألهین از اهل ذوق و شهود بر این باورند که موجودات عالم مثال قائم به وجودی هستند که در مکان یا در جهتی مادی نیست و صوری که در عالم مثال هستند، از نظر تنزه از جهات و مکان دارای نوعی از تجرد می باشند و از نظر داشتن شکل و مقدار از گونه ای تجسم برخوردارند.
چیستی و حقیقت مکان
اما در مورد چیستی و حقیقت مکان، آراء و نظرات مختلفی وجود دارد که مهم ترین آنها سه قول است:
← دیدگاه اول
...
