دانشنامه اسلامی
آیات قرآن به لحاظ های مختلف، قابل تقسیم است. گاهی، به لحاظ محتوا، آیات قرآن را به آیات اخلاقی ، آیات فقهی ، آیات اقتصادی ، آیات اعتقادی ، آیات تاریخی و... تقسیم می کنند. آیات تاریخی، آن دسته آیاتی است که به برخی حوادث تاریخی اقوام مختلف پرداخته است. البته قرآن، یک کتاب تاریخ نیست و مباحث تاریخی را به انگیزه عبرت گیری و هدایت مردمان بیان کرده است.
اهمیت تاریخ
تاریخ در یک نگاه، علم به وقایع، حوادث، اوضاع و احوال انسانها در گذشته و نیز آگاهی از قواعد وسنن حاکم بر زندگی پیشینیان است که از مطالعه و بررسی و تحلیل حوادث و وقایع گذشته به دست می آید. و در نگاهی دیگر بررسی تاریخی آشنایی با تحولات و تطورات جوامع از مرحله ای به مرحله دیگر و شناخت قوانین حاکم بر این تحولات است. تاریخ در این معنا علم تکامل جامعه ها درمراحل و دوره های گوناگون است. هر چند موضوع بررسی تاریخی حوادث و وقایعی است که به گذشته تعلق دارد؛ اما اصول و قواعدی که از آن استفاده می شود، اختصاص به گذشته ندارد و شایستگی گستردن به حال وآینده در جهت ترسیم شیوه رفتاری فردی و اجتماعی انسانها را دارد.در هر صورت، تاریخ سودمند حرکت آفرین و جهت بخش وپیامدار رفتار بایسته انسانی در هرعصر و زمان است؛ زیرا آدمی تحت تاثیر رفتار و تصمیمات و خلق و خوی مردم همزمان خود واقع می گردد و به همان گونه که از زندگی عینی مردم هم عصرش درس می آموزد و عبرت می گیرد، از سرگذشت پیشینیان نیز بهره گرفته و رفتار شایسته را می آموزد. از همین رو قرآن کریم نکات سودمندی از زندگی انسانهای اسوه را مطرح ساخته و ایشان را به عنوان الگوی رفتاری انسان معرفی می کند. از این رو، فرازهای تاریخی قرآن درعین طرح وقایع و رخدادهای شخصیتها، اقوام و ملل پیشین می تواند زمینه ای مناسب در جهت بهره های تکلیفی و رفتاری که وظایف دینی انسان را مشخص می گرداند باشد.
موارد قرآنی
آیات سوره یوسف در شرح زندگی حضرت یوسف علیه السّلام و برادرانش، آیات سوره ص درباره سرگذشت ایوب پیامبر ، و آیات سوره غافر در شرح حال و سرنوشت برخی از اقوام ستمگر نمونه هایی از آیات تاریخی قرآن هستند.
جمعی از محققان، مجله پژوهشهای قرآنی، ج۴، ص(۷۴-۷۵).
...
