دانشنامه اسلامی
← روی کرد افراطی حکومت به غرب
بازاریان تهران نیز، در همراهی علما مغازه های خود را تعطیل کردند و در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی ۱۹۰۶ شاه به ناگزیر فرمان مشروطیت را صادر کرد و در این مجلس گروهی برای تدوین قانون اساسی بر پایه قانون اساسی بلژیک، مأمور شدند که موادی از آن را که مخالف شریعت اسلامی بود، تغییر دهند. در این قانون، مذهب جعفری مذهب رسمی ایران اعلام گردید و در ماده دوم آن تصویب هر قانون خلاف اسلامی ممنوع شد و پنج تن از فقیهان مجتهد مأمور شدند تا برابری لایحه های تصویب شده را با شریعت اعلام کنند. نایب رئیس مجلس، سید عبدالحسین شیرازی، در آغاز مجلس خواهان ریاست مجتهدی بر مجلس شد، تا ضامن اسلامیت قانون های مجلس باشد و تأکید کرد: (ولایت فقیه ضامن تنفیذ احکام الهی در جامعه است و فقیه عادل نایب از امام معصوم است و…).و آشکارا اعلام کرد: (حق ولایت عمومی، حق حاکم شرع و ولی فقیه است که به کارگزاران دولت و مردم عادی در امور حسبیه و حدود شرعی و ترجیح و تعیین مصلحت و احکام عمومی ولایت دارد و هیچ کس از نظر شرعی حق مخالفت با حکم الهی را ندارد و البته مؤمنان عادل می توانند با اجازه حاکم شرع، یا در غیاب او، خود متولی امور حسبیه شوند).
دوره استبداد صغیر
سه ماه بعد، مظفرالدین شاه مرد و جانشین جوان او، محمد علی شاه، با مجلس و مشروطیت به مخالفت برخاست و با روس ها پیمان همکاری بست و آنان نیز با این توجیه که مجلس قانونی، انگلیسی است، او را به برچیدن آن وا داشتند. به ویژه که اعلامیه های متحصنان ایرانی در سفارت انگلیس نوشته شده بود، آن هم، به هنگام مبارزه مردم برای برپایی مشروطیت. قانون بسیار منظم و دقیق بود و ایران را به منطقه های گوناگونی تقسیم می کرد که از هر کجا یک نماینده باید حضور داشته باشد و نیز ویژگی هایی که نمایندگان باید می داشتند. این، به نظر روس ها حکایت از آن داشت که پای انگلیسی ها در میان است وگرنه، چنین نوشته های استواری در ادبیات ایرانیان این دوره دیده نشده است.این گمانه زنی ها و شایعه پراکنی ها از سوی روس ها، محمد علی شاه را واداشت تا مجلس را تعطیل کند. با این حرکت دوران استبداد صغیر آغاز شد و شماری از مشروطه خواهان کشته شدند.
← جدایی نوری از مشروطه
...
