دانشنامه اسلامی
خداوند، سر اخنس بن شریق، مبنی بر دشمنی درونی وی با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم، به رغم اظهار علاقه اش به آن حضرت را فاش کرد.یَکَادُ الْبَرْقُ یَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ کُلَّمَا أَضَاء لَهُم مَّشَوْاْ فِیهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَیْهِمْ قَامُواْ وَلَوْ شَاء اللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّه عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.((روشنائی خیره کننده برق نزدیک است چشم آنها را برباید، هر لحظه ای که برق جستن می کند (صفحه بیابان را) برای آنها روشن می سازد (چند قدمی) در پرتو آن راه می روند و هنگامی که خاموش می شود توقف می کنند، و اگر خدا بخواهد گوش و چشم آنها را از بین می برد، خداوند بر هر چیز توانا است.)) ومن الناس من یعجبک قوله فی الحیوة الدنیا ویشهد الله علی ما فی قلبه وهو الد الخصام.و از مردم، کسانی هستند که گفتار آنان، در زندگی دنیا مایه اعجاب تو می شود، (در ظاهر، اظهار محبت شدید می کنند) و خدا را بر آنچه در دل دارند گواه می گیرند. (این در حالی است که) آنان، سرسختترین دشمنانند.
بیان شأن نزول
برای آیه ۱۷۹ سوره آل عمران چند شأن نزول ذکر شده است که یکی در باره اخنس ین شریق می باشد در تفسیر مجمع البیان آمده است. این آیه درباره اخنس است. او کسی بوده که اظهار محبت به پیامبر و رغبت به دین پیامبر می کرده ولی در باطن خلاف آن را داشت. این آیات درباره اخنس بن شریق نازل شده که مردی زیبا و خوشزبان بود و تظاهر به دوستی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) می کرد خود را مسلمان جلوه می داد، و سوگند می خورد که آن حضرت را دوست دارد و به خدا ایمان آورده ، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) هم که مامور به ظاهر بود با او گرم می گرفت او را مورد محبت قرار می داد، ولی او در باطن مرد منافقی بود، در یک ماجرا زراعت بعضی مسلمانان را آتش زد و چهارپایان آنان را کشت (و به این ترتیب پرده از روی کار او برداشته شد).
