دانشنامه اسلامی
امامان نشانه های برجسته تقوا هستند. یعنی تقوا راباید با ایشان شناخت. هر آن چه را که این گلهای بی خار جهان هستی انجام داده اند مصداق تقوا است. آنها علم تقوا هستند همانگونه که پرچم هر کشوری نشانه آن کشور است. شما در هر کشوری غیر ایران باشید اگر درجائی پرچم ایران را دیدید می یابید که اینجا مرکزی است که مربوط به کشور اسلامی ایران است. همانگونه که تابلوهای راه نشانه های مسیرند و ابعاد مختلف آنرا نشان می دهند. اینک در این فراز می گوئیم که امامان علیهم السّلام پرچمها و نشانه های کشور تقوا هستند. یعنی هر رفتاری که از آن ها دیدید، آن رفتار خود پرچم تقوا است.اگر می خواهید خود را به صفات متقین بیارائید. بکوشید صفات امامان را بیابید و به آن آراسته گردید. ببینید آنها در عرصه فردی با خدا چگونه ارتباط داشتند؟ با مردم چگونه؟ در محیط خانواده چگونه؟ با دشمنان چگونه؟ و... و... بهمان رفتار کنید آن تقوا است. لذا در روایات آمده است که هر کس که اهل تقوا باشد «آل محمد» محسوب می گردد. نبی گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم فرمود: «آل محمد کل تقی» هر انسان با تقوائی آل پیغمبر است.امام صادق علیه السّلام فرمود: «من اتقی منکم واصلح فهو منا اهل البیت قیل له منکم یابن رسول الله صلی الله علیه و آله وسلّم قال نعم منا اما سمعت قول الله عزوجل «و من یتولهم منکم فانه منهم و قول ابراهیم فمن تبعنی فانه منی» یعنی هر کس از شما که اهل تقوا و صلاح باشد از ما اهل بیت محسوب است گفته شد. از شما فرزند رسول خدا؟ حضرت فرمود: آری آیا گفته خداوند را نشنیده ای که «هر کس با آنها (اهل کتاب) دوست باشد از آنهاست و گفته حضرت ابراهیم را که هرکس از من تبعیت کند او از من است».
تقوا از نگاه اهل بیت
آنچه در اینجا مهم است تفسیر تقوا از نگاه اهل بیت علیه السّلام است یعنی آنها تقوا را در چه می دیدند؟ آیا تقوا را تنها محدود در آوردن وظائف فردی می دانستند و همین که مثلا کسی نماز و روزه و... و... دیگر وظائف فردی اش را بجا می آورد او را متقی می دیدند؟ آیا آنها «تقوا» را فقط در عرصه پرهیز می دیدند. و تقوا را پرهیزکاری می دانستند؟تقوا در نگاه اهل بیت علیهم السّلام بندگی خدا و حریم نگهداری برای حضرت حق است. از امام صادق علیه السّلام سؤال شد تقوا چیست حضرت فرمود: «ان لایفقدک الله حیث امرک ولایراک حیث نهاک» تقوا آن است که خداوند ترا آنجا که دستور داده غائب ندیده و آنجا که نهی نموده حاضرنبیند این یعنی آوردن واجبات و ترک محرمات.در سخنی امام علی علیه السّلام فرمود: «التقوا اجتناب» یعنی تقوا اجتناب از گناه است. نیز فرمود: «عند حضور الشهوات و اللذات یتبین ورع الاتقیاء» به هنگام شهوتها و لذتهاست که ورع اتقیاء آشکار می گردد. یعنی تقوا شعار نیست، عمل است و محک تقوا متقین عرصه لذتها و شهوتهاست.این روایات گواه عرصه وسیع تقوا است چون واجبات محدود به واجبات فردی نیست،واجبات اجتماعی، خانوادگی، سیاسی، اقتصادی، و... نیز داریم. گناه نیز محدود به گناهان فردی نیست گناهان سیاسی، اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی، و... نیز گناه است و اهل تقوا در همه عرصه ها «حریم نگه دار» ذات مقدس ربوبی اند «حریم نگهداری برای خداوند» بهترین تفسیر تقوا است. این حریم نگهداری برای ذات مقدس ربوبی است که حافظ دین است.واقعیت اینست که در پیکره اخلاق اسلامی واژه ای به جامعیت «تقوا» نداریم. در این واژه ها تمام مضامین بلند اخلاقی جمع است،حضرت امام علی علیه السّلام فرمود: «التقی رئیس الاخلاق یعنی تقوا رئیس اخلاق است. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم در وصیت به ابوذر فرمود: «علیک بتقوا الله فانه راس الامر کله» بر تو باد به تقوا الهی که راس همه امور است بر این اساس است که خطبای جمعه موظفند در هر دو خطبه مردم را دعوت به تقوا کنند در خطبه اول «علی الاقوی» در خطبه دوم علی الاحوط». (این وجوب دعوت مردم به تقوا یک فتوی است. احوط وجوبی است و مقلد می تواند در این مسئله به مرجع دیگری که پس از او اعلم است مراجعه کند.) این دعوت به تقوا صرف تشریفات نیست یعنی گرچه باگفتن این جمله که «اوصیکم بتقوا الله» شرط انجام گرفته و خطابه و نماز جمعه مجزی می شود. لیکن روح این سفارش اینست که خطبای جمعه هر جمعه به برکت این واژه بعدی از ابعاد تقوا را برای مردم تشریح نمایند.بنابراین از دیدگاه اهل بیت تقوا عرصه ای وسیع داشته و گستردگی آن شامل همه ابعاد دین و زندگی فردی و اجتماعی انسان است و نباید آنرا در چارچوب مسائل فردی محدود کنیم.
تقوا و حفظ دین
...
