دانشنامه اسلامی
او در سجلماسه مراکش به دنیا آمد. پدرش به قضا اشتغال داشت و خود وی پس از آموزش های مقدماتی، در حدود ۹۸۰ ق/ ۱۵۷۲ برای کسب دانش به فاس رفت و مدت چهار یا پنج سال در آنجا اقامت گزید. سپس بر اثر حوادثی که پیش آمد آنجا را ترک گفت و به بادیه رفت و پس از استقرار آرامش دیگر بار به فاس برگشت.ابن محلی در ابتدا صرفا به فقه راغب بود و در فاس از ابوالقاسم قاضی، ابوالعباس احمد قدومی، محمد بن عبدالله تلمسانی، ابن مجیر، ابومحمد شقرون تلمسانی و در مصر نزد استادانی چون سنهوری، لقانی، طنانی و طه و دیگران دانش آموخت. در سفر بادیه تحت تاثیر و آموزش بعضی از شیوخ متصوفه زمان خود قرار گرفت و رغبتی به تصوف پیدا کرد و مدت هجده سال مصاحب محمد بن مبارک رعری بود و در سلک اهل طریقت در آمد. از آن پس مردم دسته دسته به زیارتش می رفتند، آوازه شهرتش در بلاد مختلف پیچید و پیروانش رو به فزونی نهاد.
ادعای مهدویت
ابن محلی چون خود را مورد قبول مردم یافت به سوی جنوب مغرب رفت و مردم دعوت او را برای پاکسازی از مفاسد و بدعت ها پذیرفتند. دیری نپایید که وی مدعی شد همان «مهدی موعود» است. آنگاه به عنوان دعوت مردم به جهاد، نامه هایی به رؤسای قبایل و بزرگان شهر نوشت و آنان را به امر معروف ترغیب کرد.
اعلان حکومت
چون از اقدام و سوء رفتار ابن منصور دارالعرائش با مسلمانان و واگذاری آن سرزمین به کفار (اسپانیایی ها) آگاه شد، رو به سجلماسه گذاشت و مردم را به یک جنگ مقدس و مبارزه برای سقوط زیدان بن احمد سعدی (فرمانروای مراکش) برانگیخت. نماینده زیدان در سجلماسه به مقابله او شتافت، ولی با وجود برتری عده اش، شکست خورد. ابن محلی در حدود ۱۰۱۸ ق/ ۱۶۰۹ حکومت خود را اعلام کرد، سپس خزاین سلطنتی را بین مردم تقسیم نمود و نفوذ خود را گسترش داد.
مبارزات سیاسی
...
