دانشنامه اسلامی
ابوطالب عبدالمحسن (فرامرز ) بن ابی عمید خفیفی (رجب۵۵۶ ـ صفر۶۲۴ق.) از فقیهان بزرگ شافعی و محدثان مورد وثوق و مشایخ صوفیه است. او در شهرستان ابهر، نزدیک زنجان زاده شد. گویا از نسل عرب ساکن ابهر بود که او را به لقب «خفیفی» خوانده اند که منسوب به بنی خفیف، تیره ای از قبیله قضاعه است و گاه به تصحیف ، آن را «حنفی» نوشته اند.
سماع حدیث
ابوطالب سماع حدیث را در ابهر آغاز کرد و با مسافرت به شهرهای بغداد ، همدان ، دمشق ، قاهره ، اسکندریه ، مکه و واسط بر اندوخته حدیثی خود افزود و از مشایخ صوفیه نیز در این مناطق بهره برد. او در همدان فقه شافعی را نزد ابوالقاسم قزوینی (م. ۵۸۷ق.) آموخت و آن را در بغداد نزد محمد بن علی نوقانی (م. ۵۹۲ق.) کامل کرد. در اصفهان به دست ابوموسی مدینی (م. ۵۸۱ق.) خرقه پوشید. نیز از ابوبکر عبدالله بن منصور بن باقلانی (م. ۵۹۳ق.) دانشمند و فقیه شافعی بهره برد.
امامت در مسجدالحرام
در سال ۵۸۶ق. در محاصره شهر عکا با صلاح الدین ایوبی (م. ۵۸۹ق.) که با صلیبیان می جنگید، همراه شد و سپس در رباط خلیفه در بغداد ساکن و اقامت جماعت صوفیان این خانقاه را عهده دار شد. در سال های اقامت در بغداد، هر سال به نیابت خاتون خلیفه عباسی به حج می رفت. آن گاه راهی حجاز گشت و تا پایان عمر به برپایی مجالس حدیث در مدینه و مکه و مسجد خیف در منا پرداخت و امامت جماعت مقام ابراهیم در مسجدالحرام را عهده دار شد.
امام الحرمین
...
