دانشنامه اسلامی [ویکی فقه] مخاطب حقیقی به شخص ملتفت حاضر در مجلس خطاب و مورد نظر متکلم اطلاق می شود.مخاطب حقیقی، مقابل مخاطب تنزیلی ، هر موجود با شعوری است که در مجلس خطاب با حالت التفات و توجه حضور داشته باشد و روی سخن نیز متوجه او باشد.