بهرام شاه

لغت نامه دهخدا

بهرامشاه. [ ب َ ] ( اِخ ) ابن مسعود سوم ملقب به یمین الدوله غزنوی ( جلوس 512، فوت 547 هَ. ق ). ( فرهنگ فارسی معین ). یا بهرامشاه غزنوی ملقب به یمین الدوله بهرامشاه بن مسعود. پادشاه سلسله غزنویان آل ناصر پسر مسعود سوم غزنوی به کمک سلطان سنجر برادر خود ارسلانشاه غزنوی را نزدیک غزنه مغلوب کرد ( 510 هَ. ق. ) و بر تخت نشست. در 512 هَ. ق. دو بار به هند لشکر کشید و محمد حلیم را بگرفت و در بند کرد در حدود 543 هَ. ق. کشمکش سختی بین بهرامشاه و غوریان در گرفت. بهرامشاه قطب الدین محمد غوری را بقتل رسانید و سیف الدین سوری به خونخواهی برادرش قطب الدین غزنه را گرفت اما بهرامشاه غزنه را بازگرفت و سیف الدین را به خفت بکشت. در 546 هَ. ق. علأالدین جهانسوز به انتقام برادرش سیف الدین غزنه را گرفت و آنرا بسوخت و خراب کرد. بهرامشاه بهند رفت و بعداز انصراف و مراجعت لشکر غور به غزنه بازآمد. بهرامشاه پادشاهی صاحب حشمت و حامی ادب و ادبا بود و با فضلا از جمله سیدحسن غزنوی ، سنایی ، مسعودسعد، ابوالمعالی نصراﷲ منشی مصاحبت داشت. ( دائرةالمعارف فارسی ).

فرهنگ فارسی

ابن مسعود ملقب به یمین الدوله پادشاه غزنوی هند . ( جل. ۵۱۲ ه. ق . / ۱۱۱۸ م .- ف. ۵۴۷ ه. ق . / ۱۱۵۲ م . )

دانشنامه عمومی

بهرام شاه غزنوی، پسر مسعود سوم و نوزدهمین سلطان دودمان غزنوی بود. لقب های او معین الدوله، یمین الدوله و معزالدوله بود. وی در سال ۵۱۲ بر تخت پادشاهی نشست. بهرام شاه به یاری سلطان سنجرسلجوقی، برادر خود ارسلان شاه غزنوی را نزدیک غزنه مغلوب کرد ( ۵۱۰ ه‍. ق ) و بر تخت نشست. در ۵۱۲ ه‍. ق دو بار به هند لشکر کشید و محمد حلیم را گرفت و در بند کرد. در حدود ۵۴۳ ه‍. ق کشمکش سختی بین بهرام شاه و غوریان درگرفت. بهرام شاه، قطب الدین محمد غوری را به قتل رسانید و سیف الدین سوری به خونخواهی برادرش قطب الدین غزنه را گرفت اما بهرام شاه غزنه را بازگرفت و سیف الدین را به خِفّت کشت. در ۵۴۶ ه‍. ق علاءالدین حسین جهانسوز به انتقام برادرش سیف الدین غزنه را گرفت و آن شهر را سوزاند و ویران کرد. بهرام شاه به هند رفت و بعد از انصراف و مراجعت لشکر غور به غزنه بازآمد.
بهرام شاه در سال ۵۴۷ پس از شکست و در راه هندوستان درگذشت.
سنایی غزنوی کتاب حدیقةالحقیقه خود و ابوالمعالی نصرالله منشی، کلیله و دمنه را به نام این پادشاه نوشتند. بهرام شاه هم چنین با مسعود سعد سلمان و حسن غزنوی مصاحبت داشت.

دانشنامه آزاد فارسی

بهرام شاه ( ـ۵۷۰ق)
نهمین فرمانروای سلجوقی (حک: ۵۶۲ـ۵۷۰ق) از سلاجقۀ کرمان پسر طُغرُل شاه بود و میان او و برادرانش، اَرسَلان شاه دوم و توران شاه دوم، بر سر حکومت اختلاف افتاد. وی هر دو برادر را راند، اما مدتی بعد توران شاه با لشکری که از فارس به کرمان آورد، بر تخت نشست و بهرام شاه نیز ناچار به خراسان گریخت. پس از مدتی، اَرسَلان شاه بر توران شاه چیره شد، اما بهرام شاه با لشکری که از خراسان آورد، او را در گریختن به عراق یاری کرد. پس از تعقیب و گریزهایی چند، بهرام بر برادرش فائق آمد و خود به بَرْدسیر وارد شد و پس از چندی درگذشت.