لغت نامه دهخدا
درگز. [ دَ گ َ ] ( اِخ ) درجز. دره گز. دره جز. از شهرهای استان نهم ( خراسان ) است. رجوع به دره گز شود.
درگز
درگز. [ دَ گ َ ] ( اِخ ) درجز. دره گز. دره جز. از شهرهای استان نهم ( خراسان ) است. رجوع به دره گز شود.
فرهنگ فارسی
درجز دره گز دره جز از شهرهای استان نهم است
دانشنامه عمومی
زبان رایج در شهرستان و اکثر مناطق اطراف آن ترکی درگزی با لهجه خاص خود می باشد. شهرستان درگز طوایف مختلفی چون ترک خراسان، کرد کرمانج، فارس، ترکمن، عرب و خاوری را در خود دارد که هر یک در بین خود به زبان های خود گفتگو می کنند.
شهر درگز در فاصله ۲۶۵ کیلومتری مشهد و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و شش دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۲۶ دقیقه واقع است.
درگز که تا تهران ۹۴۳ کیلومتر و تا مشهد ۲۶۵ کیلومتر فاصله دارد از شمال به مرز ایران و ترکمنستان از مشرق و جنوب شرقی به مشهد از جنوب به چناران و از مغرب به قوچان محدود و مختصات آن ۳۷ درجه و ۳۶ دقیقه عرض شمالی و ۵۹ درجه و ۶ دقیقه طول شرقی است. از اماکن دیدنی این شهر می توان به تفرجگاه آب گرم، پارک ملی تندوره، محوطه باستانی بندیان، پلکان نادری، آرامگاه علامه شهرستانی، تفرجگاه چهلمیر، شیلگان دره، تفرجگاه چرلاق و … اشاره کرد.
درگز کنونی در سال ۱۳۲۹ ایجاد شد. شهرستان درگز در سال ۱۳۳۵ ضمیمه شهرستان قوچان گردید و مجدداً در سال ۱۳۳۹ به شهرستان درگز تبدیل شد.
شهر درگز پیش از این محمدآباد و محمدآباد ارباب نام داشت. دربارهٔ بنای شهر محمدآباد، یعنی درگز کنونی، آمده است: بیگلرخان، حکمران وقت درگز در دوران محمدشاه قاجار تصمیم می گیرد که جنگل و نیستانی را که در روستایی به نام «چَقر وارتیان» بود و مخفی گاه ترکمن در هجوم های همیشگی به درگز، بسوزاند و به جای آن شهری با نقشه امروزی بنا کند تا برای مرکزیت و حکومت نشینی نیز مناسب باشد. از این رو از محمدشاه قاجار پول و نیروی انسانی درخواست می کند. محمدشاه دستور می دهد حکمران بجنورد و قوچان و کلات به درگز رفته یاریگر بنای این شهر شوند. در نتیجه با همکاری آن ها و یاری اهالی درگز، شهر محمدآباد به سبک و سیاق نقشه عشق آباد پی ریزی می شود و به نام محمدشاه قاجار، محمدآباد نام می گیرد و پس از بنای کامل شهر، از ساکنان دستگرد نیز به شهر جدید منتقل می شوند.
شهر درگز، شهری با سابقه درخشان تاریخی، شهری که قبلاً به نام ابیورد معروف بوده و در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی به تعدادی از اندیشمندان و بزرگان برخورد می کنیم که عنوان ابیوردی را با خود داشته اند. شهری که خاوران نام داشته و از مناطق باستانی پارتهای قدیم در خراسان بوده، در ۳ کیلومتری همین شهر آثار و بقایایی موجود است که به پنج هزار سال قبل از میلاد می رسد، یعنی سابقه شهرنشینی و مدنی درشهر مو چتذاذ پارسادرگز به حدود هفت هزار سال پیش می رسد، یعنی درگز وارث یک تمدن هفت هزار ساله می باشد. شهر و ناحیه درگز از دوران پیش از اسلام تاکنون داراگرد، نسیایا، آپاوارتاکن، باورد، ابیورد، اتک، نسایا، نسا، درون، خاوران و دریجز نامیده می شده است. ناحیه درگز در گذشته یکی از نقاط مهم باستانی پارت و خراسان بود که به موجب قرارداد ننگین آخال ۱۲۶۱ هـ. ش / ۱۸۸۲ م، کناره آباد و تاریخی آن، از تجن تا نزدیکی عشق آباد، از ایران جدا شده و جزء ترکمنستان گردید.
درگز (بندرعباس). درگز، روستایی در دهستان سیاهو بخش مرکزی شهرستان بندرعباس در استان هرمزگان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۸۸۲ نفر ( ۲۷۱ خانوار ) بوده است.
