طب الفقراء و المساکین

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «طب الفقراء و المساکین» تالیف احمد بن ابراهیم بن ابی خالد بن جزار (متوفی 369ق) چنان که از نام آن برمی آید، برای درویشان و مسکینان، که به علّت عدم استطاعت مالی نمی توانند دسترسی به پزشک و داروهای خاص داشته باشند، تألیف شده است. مؤلّف پیش از این کتابی در طب تحت عنوان زادالمسافر تألیف کرده که به قول خود او خبر آن در شهرها پراکنده گردیده و حکیمان اثر آن را نیکو شمرده اند ولی کتاب حاضر را تألیف کرده و در آن داروهایی را معرفی کرده است که با سهولت و آسانی و با هزینه کم در اختیار تهی دستان و فقیران قرار می گیرد.(طب الفقراء و المساکین، ص38-39)
این توجّه و عنایت او به فقیران و مسکینان بر اساس سنّت دیرین پزشکان بوده که صناعت شریف پزشکی را در خدمت همه خلق قرار دهند و حتی جانب فقیران و تهی دستان را بیشتر رعایت کنند.
کتاب یک مقدمه تحقیقی مفصل، مقدمه مؤلف و هفتاد باب است. این هفتاد باب با مباحث بیماری های سر و مبحث صراع آغاز شده و در پی آن مؤلف به بیماری های مو، گوش، چشم، بینی، پوست، دهان و دندان، معده و روده، کبد، کلیه و مثانه، بیماریهای خاص مردان، بیماری های خاص زنان، ورم ها، مسمومیت ها و گزیدگی ها پرداخته است.
چنان که مشاهده می کنید ساختار این اثر همانند دیگر آثاری است که پیرامون مبحث بیماری ها و مداوای آنها به رشته تحریر در آمده است و مؤلف در آن سخنی از مباحث غیرکاربردی که برای توده مردم چندان فائده ای ندارد به میان نیاورده است.
نگارش کتاب هایی که برای مردم جامعه و کسانی که چندان با اصطلاحات علمی آشنا نیستند سودمند باشد، سابقه دیرینه دارد که نمونه ای از آن کتاب من لا یحضره الطبیب نگاشته طبیب نامور محمد بن زکریای رازی است.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم