دانشنامه اسلامی
کتاب، متشکل است از یک مقدمه و پنج باب.
مؤلف در مقدمه، نسل جدید روشنفکران مصری را دچار بحران هویتی می داند که از تشکیک های متعدد در ماهیت های عربیت، اسلامیت و مصری بودن، برخاسته است.
او از استاد امین الخولی، دکتر محمد کامل حسین، دکتر حسین نصار و دکتر عبداللطیف حمزه، به عنوان نویسندگانی پیشگام در ابراز علائم و نشانه های شخصیت و هویت و روح مصری در تفکر و ادب عربی یاد و از آنان تشکر می کند.
نویسنده، در مقدمه، از دولت های امویان در دمشق، عباسیان در بغداد و اهالی فارس و نامداران ادب آنان و بزرگان ادب در مشرق عالم اسلامی و رقابت اندلسی ها با آنان در مغرب اسلامی سخن می گوید و مصر را به فراموشی فرهنگ مصری خودش مذمت می کند. او مصر را در رقابت بین مغرب و مشرق، کشوری می داند که مغربیون (اندلسی ها) آن را جزء مشرق و مشرقیون جزء مغرب می دانستندش. اما مصری ها نیز به ذیل مشرق یا مغرب بودن رضایت ندادند و در نیمه دوم قرن سوم، زمان طولونیان، استقلال فرهنگی و ادبی خود را در میان رقابت شرق و غرب اسلامی، به اثبات رساندند. این استقلال در زمان اخشیدیان رشد و نمو کرد و در دوره فاطمیان به اوج خودش رسید تا جایی که قاهره، پایتخت سیاسی - فرهنگی آنان شد و فاطمیان مصر رهبری عالم عربی را به دست گرفتند. این دوره اوج و شکوفایی، دو قرن و نیم ادامه داشت. در این دوره، تمامی مصریان اعم از یهودی و نصرانی و مسلمان دست به دست هم دادند تا مصری قوی را نشان دهند. پیوستگی و ارتباطات تنگاتنگ مصر با مغرب اسلامی هم در این زمینه بی تأثیر نبود. در دوره ایوبیان و مملوک ها، آثار ادبی مصریان بر جهان عربی و اسلامی سایه افکند.
نویسنده، همچنین کتاب های «أدب مصر الفاطمیة» دکتر محمد کامل حسین، «مصر الشاعرة الفاطمیة» محمد عبدالغنی حسن و کتاب های دکتر حسین نصار و... را به عنوان کتاب هایی درباره ادب فاطمیین مصر که به دست محققانی گران سنگ نوشته شده اند، معرفی می کند و علت نگارش کتاب خودش را ارائه دیدگاه جدید و دستیابی به کتاب های جدیدی که از دیدگاه نویسندگان فوق مخفی مانده، ذکر می نماید.از جمله این کتاب ها، «الرسالة المصریة» امیة بن اباصلت قیروانی، «المجالس المؤیدیة»، «عیون الأخبار فی أخبار الدولة الفاطمیة»، «الأفضلیات» علی بن منجب صیرفی، فصل مرتبط با ادبیات کتاب مسبحی درباره تاریخ مصر، کتاب محاسن مصر و القاهرة و... هستند که در دسترس محققین سابق نبوده اند.
