دانشنامه اسلامی
آزمودن اعمال از سوی انسان ها در محشر:«هنالک تبلو کل نفس ما اسلفت و ردوا الی اللـه مولاهم الحق وضل عنهم ما کانوا یفتر ون: در آن جا، هر کس عملی را که قبلا انجام داده است، می آزماید. و همگی بسوی «الله» -مولا و سرپرست حقیقی خود- بازگردانده می شوند؛ و چیزهایی را که به دروغ همتای خدا قرار داده بودند، گم و نابود می شوند! » منظور از آزمودن در این آیه، وارسی خیر و شر اعمال است. امیر مؤ منان امام علی (علیه السلام ) نیز می فرماید: فکیف بکم لو تناهت بکم الامور و بعثرت القبور هنالک تبلو کل نفس ما اسلفت و ردوا الی الله مولاهم الحق و ضل عنهم ما کانوا یفترون : چگونه خواهید بود آنگاه که همه امور پایان پذیرد، قبرها زیر و رو شود، و همه شما در عرصه محشر حاضر شوید، آنجا است که هر کس هر عملی را قبلا انجام داده می آزماید، و همگی به سوی خداوند که مولی و سرپرست حقیقی آنها است باز می گردند، و کسانی را که به دروغ همتای او قرار دادند از خاطر آنها می رود. این آیات و روایات ابعاد مسئولیت انسان را در برابر اعمالش از دیدگاه اسلام منعکس می کند و نشان می دهد که تا چه حد هر انسانی در مقابل اعمال خویش مسئول است ، تا آنجا که ممکن است بعد از گذشتن هزاران سال آثارش برای او پاداشی نیک بیافریند، یا وزر و لعن و گناه به بار آورد.
