( آشیانه ) آشیانه.[ ن َ / ن ِ ] ( اِ ) آشیان و مترادفات آن : مرا خورد خون بود بر جای شیر در آن آشیانه بسان اسیر.فردوسی.بل دهر درختی است نَفْس مرغی وین کالبد او را چو آشیانه.ناصرخسرو.تو زآشیانه باز سپید خاسته ای ز بازخانه نپرّد بهیچ حالی بوم.سوزنی.ز گرد راه چو عنقا به آشیانه باز بسوی بنده خرامید شاه بنده نواز.سوزنی.هوای باغ جهان را چو بلبلی بودم که بود گلشن صدر تو آشیانه من.سیف اسفرنگ.نصرت که فَرْخ بیضه پولاد تیغ اوست بر شاخسار رایت او آشیان نهاد.سلمان ساوجی.برو این دام بر مرغ دگر نه که عنقارا بلند است آشیانه.حافظ. || سوراخ مار : از مار کینه ورتر ناسازگارتر چه گفتار چربش آرد، بیرون ز آشیانه.لبیبی. || آشیانه مور؛ قریه. || لانه موش. || آشکوب. طبقه. مرتبه. آشیان : بر ایوانش مه و سال از بلندی نهاده نسر طائر آشیانه ز فخر و مرتبت زیبد که باشد سپهرش کاخ و مهرش آستانه.عبدالواسع جبلی.بناهای چندین آشیانه. ( تحفه اهل بخارا ). ما بلبلان بلند نسازیم خانه را خوش کرده ایم خانه یک آشیانه را.غنی. || جای. مأوی. خانه : بیاموز اگر پارسا بود خواهی مکن دیو را جان خود آشیانه.ناصرخسرو. || سقف. آسمانه. - آشیانه نهادن ؛ آشیانه گرفتن. آشیانه کردن. آشیانه ساختن. اعتشاش. تعشیش. ( دهار ).
فرهنگ معین
( آشیانه ) (نِ ) [ په . ] ( اِ. )= آشیان : ۱ - لانة حیوانات . ۲ - خانه . ۳ - طبقه ، مرتبه . ۴ - سقف ، آسمانه .
فرهنگ عمید
( آشیانه ) ۱. لانه، لانۀ پرندگان، کابوک، کابک: برو این دام بر مرغی دگر نِه / که عنقا را بلند است آشیانه (حافظ: ۸۵۲ ). ۲. خانه، مسکن، مٲوا.
فرهنگ فارسی
( آشیانه ) ( اسم ) ۱ - لان. حیوانات از مرغ سگ موش زنبور مارو غیره آشیان . ۲ - خانه مائ وی مسکن . ۳ - طبقه مرتبه آشکوب . ۴ - سقف آسمانه .
فرهنگستان زبان و ادب
آشیانه {engine shed, locomotive shed, locomotive hangar} [حمل ونقل ریلی] محلی برای نظافت و تعمیرات جاری و نگهداری لوکوموتیو در وضعیتی آماده برای بهره برداری {hangar} [علوم نظامی، مشترک حمل ونقل] محل سرپوشیده ای برای استقرار کوتاه مدت و نیز تعمیر انواع نظامی و غیرنظامی هواگَرد و لوکوموتیو و واگن و جز آن
دانشنامه عمومی
آشیانه. آشیانه جایی است که یک پرنده برای تخم گذاشتن و خوابیدن روی تخم هایش استفاده می کند و در آن جوجه هایش را بزرگ می کند. معمولاً پرندگان خودشان آشیانه را می سازند مانند آشیانهٔ فنجانی ساخته شده از علف توکای سیاه یا سسک نی زار، یا آشیانهٔ استادانه بافته شدهٔ سیاره پریان یا مرغ ژوئیه روستایی. اما آشیانه برای برخی پرندگان تنها یک چالهٔ ساده در خاک است، برای برخی دیگر سوراخی که بر اثر شکستن شاخه ها در تنهٔ یک درخت ایجاد شده است، دارکوب ها به عنوان آشیانه یک حفره در تنه درختان ایجاد و سوراخ می کنند و برای برخی آشیانه یک نقب در زمین است. آشیانهٔ برخی پرندگان تودهٔ بزرگی از گیاهان پوسیده و خاک است، آشیانهٔ برخی یک سکوی ساخته شده از بزاق یا گنبدی گِلی با یک تونل ورودی است. همچنین همهٔ پرندگان آشیانه نمی سازند. کوچکترین آشیانه ها از آنِ مگس مرغ ها است که می تواند ۲ سانتی متر عرض و ۲–۳ سانتی متر ارتفاع داشته باشد. از سوی دیگر، آشیانهٔ بزرگ Dusky Scrubfowl بیش از ۱۱ متر قطر و نزدیک ۵ متر ارتفاع دارد. آشیانه (فیلم ۱۹۵۲). آشیانه ( به هندی: Ashiana ) فیلمی محصول سال ۱۹۵۲ و به کارگردانی بی تریچولان است. در این فیلم بازیگرانی همچون راج کاپور، نرگس دات، افتخار ایفای نقش کرده اند. آشیانه (فیلم ۱۹۷۷). آشیانه ( به انگلیسی: The Nest ) فیلمی هندی محصول سال ۱۹۷۷ و به کارگردانی گلزار است. در این فیلم بازیگرانی همچون آمل پالکار، زارینا وهاب، شریرام لاگو، سادو مهر و جلال آقا ایفای نقش کرده اند. آشیانه (فیلم ۲۰۱۰). آشیانه ( به هندی: Aashayein ) فیلمی محصول سال ۲۰۱۰ و به کارگردانی ناگش کوکونور است. در این فیلم بازیگرانی همچون جان آبراهام، سونال سگال، پراتکشا لونکار، گیریش کارناد، فریده جلال، آنایتا نایر، شریاس تالپاده ایفای نقش کرده اند. راهول شارما ( جان آبراهام ) جوان موفقی است که با زحمت زیاد خود را به موفقیت در زندگی نزدیک کرده است و حتی به تازگی از دوست دختر خودش تقاضای ازدواج کرده است. اما در آستانه این موفقیت در زندگی شخصی و همچنین شغلی به او خبر ناگواری داده می شود او به سرطان ریه مبتلا شده است و همین موضوع باعث خشم و ناامیدی او نسبت به زندگی می شود و… آشیانه (هواگردها). آشیانه ساختمانی جهت نگهداری هواپیما، بالگرد و دیگر هواگردها است. بیشتر آشیانه های مدرن از فلز ساخته می شوند ولی آشیانه ها را از چوب و بتن نیز میسازند. آشیانه ها هواپیماها را در مقابل هوا و تابش خورشید حفظ می کنند. آشیانه ها می توانند به عنوان کارگاه تعمیراتی یا مونتاژ استفاده گردند. کاربرد دیگر آنها مخفی نگه داشتن هواپیماها از هواپیماهای جاسوسی و ماهواره هاست. همچنین به کریدورها یا دهلیزهای نگهداری هواپیماها در ناوهای هواپیمابر آشیانه گفته می شود.
