قاب بالان

لغت نامه دهخدا

قاب بالان. ( اِ مرکب ) حشراتی که پر و بال آنها در غلاف باشد مانند سوسکها. ( جانورشناسی عمومی ج 1 ).

فرهنگ عمید

راسته ای از حشرات که دو بال آن ها به صورت پوشش قاب مانند درآمده و دو بال دیگر را می پوشاند، مانند کفشدوزک و سوسک.

فرهنگ فارسی

( اسم ) راسته ای از حشرات که دو بال جلو آنها بسیار سخت و تبدیل به پوشش قاب مانندی شده و دو بال عقبی را می پوشانند . قابها در خط وسط پشت بیکدیگرکاملا مماس هستند و تمام شکم و دو قطعه آخری سینه را مخفی میسازند فقط سر و قطعه اولی سینه که پروتراکس نامیده می شود آزادند و به علاوه قسمتی از قطعه دومی سینه که مزوتراکس نام دارد در وسط قاب این حشرات کامل است . دگردیسی این حشرات کامل است . در حدود ۸٠ هزار گونه از قاب بالان تا به حال شناخته شده است . قاب بالان مشهوری که ما می شناسیم عبارتند از : کفشدوز ذراریح سوسک طلایی و جنس نر پروانه کرم شب تاب .

دانشنامه عمومی

قاب بالان یا سخت بالپوشان ( Coleoptera ) یا سوسک ها متنوع ترین راسته از حشرات هستند. ۴۰ درصد از همهٔ گونه های توصیف شده از حشرات در جهان جزو راسته قاب بالان هستند. شمار گونه های این راسته به ۳۵۰ هزار می رسد. این حشرات در محیط های مختلف زندگی می کنند و از انواع مواد غذایی، درختان میوه، درختان جنگلی و گیاهان زینتی تغذیه می کنند. در این راسته گروهی گیاه خوار نیز وجود دارند که تمام قسمت های گیاه را مورد هجوم قرار می دهند و بعضی دیگر نیز برگ خوار هستند. بعضی از آن ها از چوب و گروهی از حبوبات و خشکبار تغذیه می کنند. تعدادی از آن ها شکارگر می باشند و از انواع حشرات مضر تغذیه می کنند، دسته ای دیگر از این حشرات نیز آبزی هستند.
بسیاری از مردم به اشتباه سوسری ها ( سوسک حمام ) را با سوسک ها اشتباه می گیرند. سوسک دارای یک لایه یا قاب محکم و محافظ روی بالهای خود هستند و قبل از پرواز باید ابتدا آن را کنار بزنند ولی سوسری ها روی بالشان قاب ندارند. یافتن گونه های جدید از قاب بالان همچنان ادامه دارد.
زمانی که از جان ب. اس. هالدین، ژنتیک دان مشهور اسکاتلندی پرسیدند که مطالعه طبیعت چه چیزی را دربارهٔ خدا بر او آشکار کرد، او پاسخ داد: «علاقه بیش از حد او به قاب بالان».
قاب بالان از زیررده بال داران ( Pterygota ) و بالاراسته همه دگردیسان ( Endopterygota ) هستند. قاب بالان راسته ای بسیار بزرگ می باشد که حدود هزار از آن ها شناسایی شده است و بسیاری از آن ها جز آفات مهم گیاهان زراعی بشمار می روند؛ و تعدادی در شرایط به خصوص از آفات گیاهان زینتی هستند. در این میان خانواده ( Curculionidae ) رتبه اول را در آفات دارد، البته در این راسته سوسک هایی مانند خانواده ( Scarabaeidae ) گاهی در روی گیاهان زینتی وجود دارند یا حشرات کامل آن ها از گردهٔ گیاهان تغذیه کنند، اما لاروهای آنها در داخل خاک بوده و از ریشه گیاهان زینتی و اکثر آن ها از ریشه گیاهان دائمی تغذیه می کنند.
در کل راسته قاب بالان به دو زیرراسته پرخواران ( Adephaga ) و سوسک های همه چیزخوار ( Polyphaga ) تقسیم می شوند. این دو زیرراسته از طریق ویژگی های اولین حلقه شکم قابل تفکیک هستند. در پرخواران، پیش ران ( Coxa ) پیشروی کرده است و ضلع عقبی اولین حلقه شکم را به دو قسمت تقسیم می کند، درحالی که در همه چیزخواران اولین حلقه شکم کامل است. در زیرراسته پرخواران شماری از گونه ها آبزی هستند مانند خانواده ( Gyrinidae ) , ( Haliplidae ) ، و خانواده ( Dytiscidae ) که لاروها و حشرات کامل آن ها در محیط آب از سایر حشرات، بندپایان و حتی در مواردی گونه هایی از خانواده ( Dytiscidae ) از ماهی های کوچک و قورباغه ها تغذیه می کنند.