دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
حنن (۱ بار)
«حَنَان» از مادّه «حَنین» در اصل به معنای رحمت، شفقت، محبت و ابراز علاقه و تمایل است.
حنان: مهربانی (مجمع) و در طفولیّت او را از جانب خود حکم و مهربانب و پاکیزگی دادیم و پرهیزکار بود. در اقرب الموارد آمده: حنان بر وزن سحاب به معنی مهربانی است عرب گوید: حنانک یا ربّ و جنانیک یا ربّ یعنی رحمت و مهربانی تو را می خواهم ای پروردگار. در مجمع از ابو عبیده نقل است که این کلمه بیشتر به لفظ نثنیه به کار میرود ابن اثیر در نهایه گوید: حنانیک یا ربّ یعنی «ارحمنی رحمة بعد رحمة» و آن از مصادر تثنیه است که فعلش ظاهر نمیشود مثل لبّیک و سعدیک. حنّان: صیغه مبالغه و از اسماء حسنی است یا حنّان یامنّان: ای بسیار مهربان و ای بسیار عطاء کننده . نا گفته نماند: اصل حنین به معنی شوق و شدّت گریه است چنانکه قاموس گفته است و مهربانی معنای لازم آن است لذا حنین به معنی ناله، مهربانی و شوق به کار میرود در نهج البلاغه خطبه 52 فرماید: «فَوَاللّهُ لَوْحَنَنْتُمْ حَنینَ الْوُلَّهِ الْعِجالِ... لَکانَ قَلیلاً فیما اَرْجُولَکُمْ مِنْ ثَوابِهِ». محمد عبده در شرح آن گوید: هر ماده که فرزند خود را از دست بدهد و اله و والهه است. عجال به کسر عین شترهائی اند که بچه هایشان را از دست دادهاند. به هر حال منظور از حنین در این جمله ناله است و در حکمت 9 همان کتاب هست: «وَاِنْ عِشْتُمْ حَنّوا اِلَیْکُمْ» که مراد شوق یا مهربانی است.
