بغراس

لغت نامه دهخدا

بغراس. [ ب َ ] ( اِخ ) از بلاد شام است. گمان میکنم در ساحل واقع شده. ( سمعانی ) ( اللباب ). شهری است بدامنه کوه لکام و آن شهر مسلمةبن عبدالملک است. نام شهری است بنا کرده مسلمةبن عبدالملک بدامن کوه لکام است. ( آنندراج ). نام جایی که تقریباً دوازده میل تا انطاکیه فاصله دارد و دارای قلعه مرتفع و چشمه سارها و اشجار و بساتین است. ( ناظم الاطباء ). شهری است [ بشام ] اندر کوهها و اندر وی سرایی است که زبیده کرده است وقفهای بسیار برآنجا کرده که هرکه بدین شهر رسد بدین سرای فرود آید و او را میهمانی کنند. ( حدود العالم ). از انطاکیه بدژ بغراس رفتم که دژی است مستحکم دارای کشتزارها و باغها... بغراس بسبب وسعت و خرمی چراگاه ترکمنان میباشد. ( ترجمه سفرنامه ابن بطوطه چ 1337 هَ. ش. بنگاه ترجمه ص 64 ).

دانشنامه عمومی

بَغراس ( ارمنی: Պաղրաս ) دژ و روستایی کهن در شهرستان بیلان از استان خَتای کشور ترکیه است که در ناحیهٔ مرزی بین سوریه و آناتولی در رشته کوه های آمانوس بر سر راه انطاکیه به اسکندرون واقع بوده است و از لحاظ استراتژیک برای دفاع از انطاکیه اهمیت حیاتی داشته است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بَغْراس (نام باستانی : پاگرای )، دژ و روستایی کهن در شهرستان بیلان از استان خَتای کشور ترکیه میباشد.
دژ بغراس در ناحیه مرزی بین سوریه و آناتولی در رشته کوه های آمانوس بر سر راه انطاکیه به اسکندرون واقع بوده است و از لحاظ سوق الجیشی برای دفاع از انطاکیه اهمیت حیاتی داشته و در جنگ های میان عباسیان و بیزانسی ها نقش مهمی ایفا کرده است . بغراس گاه در تصرف امپراتوران بیزانس و زمانی در دست خلفای عباسی بود.
فتح بغراس
منابع تاریخی از چگونگی و زمان فتح بغراس به دست مسلمانان سخنی به میان نیاورده اند، اما به نظر می رسد که این ناحیه در جریان پیکارهای مسلمانان در سوریه پس از جنگ یرموک و به هنگام فتح انطاکیه در ۱۵ق /۶۳۶م به دست ابوعبیده جراح بدون جنگ فتح شده باشد. زیرا هراکلیوس امپراتور روم شرقی پس از شکست های پیاپی سپاهیانش در برابر مسلمانان ، سوریه را رها کرد و به پایتخت خود قسطنطنیه بازگشت و در سر راه خود، دژهای میان اسکندریه و طرسوس را نیز ویران کرد تا مسلمانان ، بین انطاکیه و سرزمین های روم از اراضی آباد عبور نکنند. به درستی روشن نیست که آیا قلعه بغراس در دوران فتوحات مسلمانان در سوریه وجود داشته است ، یا نه ؟ اما می دانیم که هشام بن عبدالملک (حک ۱۰۵- ۱۲۵ق /۷۲۳-۷۴۳م )، خلیفه اموی برای محافظت از گذرگاه هایی که به ناحیه ثغور منتهی می شد، قرارگاه و قلعه ای کوچک که در آن ۵۰تن نگهبان استقرار داشتند، در گردنه های بغراس بنا کرد. در همین زمان ، اراضی بغراس در تملک مسلمة بن عبدالملک (د ۱۲۰ق ) بود که آن را وقف قرار داد.
بغراس در دوره عباسیان
در دوره عباسیان ، هارون الرشید استحکامات جدیدی به نام «عواصم » در مرزهای حدود روم شرقی بنیان نهاد، تا غازیانی که از نبرد با رومیان باز می گشتند، به آنجا پناه آورند. بغراس نیز از جمله «عواصم » به شمار می رفت . هارون الرشید تلاش هایی برای آبادانی این ناحیه کرد و حتی زبیده همسر وی مهمانخانه ای در بغراس ساخت و آن را وقف رهگذران کرد که در سراسر سرزمین های شام مهانخانه ای جز آن نبود.
حوادث بغراس بعد از عباسیان
...