کمال پاشازاده. [ ک َ دَ / دِ ] ( اِخ ) شمس الدین احمدبن سلیمان مشهور به کمال پاشازاده از علمای مشهور عثمانی و از مردم ادرنه است. جدش از امرای عثمانی بود و وی از همان اوان کودکی به کسب علم پرداخت و پس از آنکه فی الجمله در علم کمالی یافت همراه اردوی سلطان بایزید عثمانی ثانی به سفر رفت و پس از چندی نزد خطیب زاده و معرف زاده و مولانا کستللی به تکمیل علم پرداخت و آنگاه در مدارس ادرنه به تدریس مشغول شد و سپس به قضای ادرنه و آنگاه به سال 922 هَ. ق. به قضای آناطولی منصوب گردید و در عصر سلطان سلیمان به سال 932 به رتبه شیخ الاسلامی رسید و لقب مفتی الثقلین یافت و هشت سال در این مقام بماند و به سال 940 هَ. ق. درگذشت. کمال پاشازاده در فقه و تفسیر و حدیث و سایر علوم دینی و در زبانهای سه گانه اسلامی استاد بود. او راست : التغییر و التنقیح در علم اصول ، التجویددر کلام و التجرید در شرح آن ، اصلاح المفتاح در علم معانی و شرح آن ، شرح بر صحیح بخاری و مشارق انوار، مهمات حاوی فتاوی در مسائل مشکل. علاوه بر این تألیفات ، نگارستان تقلیدی از گلستان سعدی و محیطاللغة در لغت فارسی و دقایق الحقایق و النجوم الظاهره فی احوال المصر و القاهره و... از آثار اوست. او را در زبانهای سه گانه اشعار بسیاری است. ( از قاموس الاعلام ترکی ). و رجوع به معجم المطبوعات ج 2 ص 228 ذیل ابن کمال باشا و قاموس الاعلام ترکی شود.
فرهنگ فارسی
شمس الدین احمد بن سلیمان مشهور به کمال پاشازاده از علمای مشهور عثمانی و از مردم ادرنه است .کمال پاشازاده در فقه و تفسیر و حدیث و سایر علوم دینی و در زبانهای سه گانه اسلامی استاد بود.
