معنی پیوند سه گانه

فرهنگستان زبان و ادب

{triple bond} [شیمی، مهندسی بسپار] پیوندی که از اشتراک سه زوج الکترون، بین دو اتم به وجود می آید

دانشنامه عمومی

پیوند سه گانه ( به انگلیسی: Triple bond ) نوعی پیوند کووالانسی است که در نتیجه به اشتراک گذاشته شدن سه جفت الکترون میان دو اتم تشکیل می شود، یعنی بر خلاف پیوند عادی که دو الکترون ظرفیتی در آن دخیل اند، اینجا شش الکترون ظرفیتی پیوند را تشکیل می دهند. در کربن رایج ترین پیوندهای سه گانه بین دو اتم کربن، در آلکین ها دیده می شود. سیانیدها و ایزوسیانیدها نیز پیوند سه گانه دارند. برخی مولکول ها دواتمی مثل دی نیتروژن و کربن مونوکسید نیز پیوند سه گانه دارند. این پیوند در فرمول اسکلتی با سه خط افقی ( ≡ ) نمایش داده می شود.
پیوندهای سه گانه از پیوندهای عادی و دوگانه قوی تر و کوتاه ترند. رتبه پیوند ۳ است.
در استیلن هر اتم کربن دو اوربیتال sp و دو اوربیتال p دارد. دو اوبیتال sp خطی اند و زاویهٔ ۱۸۰° دارند و محور x را در دستگاه مختصات اشغال می کنند. اوربیتال های p بر محورهای y و z عمودند. وقتی دو اتم کربن به هم نزدیک می شوند اوربیتال های sp به اشتراک گذاشته می شوند و یک پیوند sp - sp سیگما تشکیل می دهند. در همین حال اوربیتال های pz به هم نزدیک می شوند و پیوند پی pz - pz تشکیل می دهند. جفت اوربیتال py دیگر نیز یک پیوند پی py - py تشکیل می دهند. در نهایت یک پیوند سیگما و دو پیوند پی تشکیل می شود.