دانشنامه اسلامی
در دوران جاهلیت عرب، مساله ی تبعیض نژادی به طرز بسیار فجیعی بیداد می کرد. افرادی که غیر عرب و سیاه چرده بودند از هیچ امتیازی برخوردار نبودند. این گونه افراد تنها به عنوان برده جهت رفاه حال و منافع اشراف عرب به کار گرفته می شدند.پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در چنین عصر و در میان چنین انسان هایی زندگی می کرد. با شروع رسالت نبوی، ایشان مامور شدند تا مهر باطلی بر تمام آداب و رسوم و خرافات عصر جاهلی بزنند؛ لذا در راستای اصلاحات اجتماعی، نژادگرایی را طرد کرد و آزادی و شرافت را برای آنها به ارمغان آورد.
مساوات از دیدگاه قرآن
با ظهور اسلام، تمام آمال و آرزوها و منافع اشراف با چالش مواجه شد؛ زیرا بسیاری از آنها دارای پشتوانه ی عقلی و منطقی نبودند. یکی از این منافع، تبعیض نژادی و به بند کشیدن افراد سیاه پوست بود. لذا قرآن با تفاخرها و امتیازات نژادی به شدت مقابله کرده است. «یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عند الله اتقاکم؛ ای مردم! ما شما را به صورت زن و مرد آفریدیم، و شما را گروه گروه گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید. بدون شک بهترین و گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست».علامه طباطبایی در تفسیر این آیه می نویسد: «اگر شمول آیه را بپذیریم، قرآن همه ی اختلافات طبقاتی را که موجب تفاخر می شود نفی کرده است و هیچ انسانی بر دیگری برتری ندارد مگر به تقوا».
← شان نزول آیه شریفه
پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در طول رسالت ۲۳ ساله خود، در فرصت ها و موقعیت های مختلف، اعراب را از بالیدن به تفاخرات نسبی و قبیلگی برحذر می داشت و می فرمود: «نسب های خود را نزد من نیاورید بلکه عمل های خود را آورید.»
← خطبه مساوات پس از فتح مکه
...
