دانشنامه اسلامی
ترخیص واقعی، مقابل ترخیص ظاهری بوده و به این معنا است که شارع مکلف را در انجام فعل و یا ترک آن آزاد گذارد و این عمل شارع به خاطر وجود مصلحت واقعی در آزادی مکلف باشد؛ به بیان دیگر، ترخیص ناشی از جعل احکام ترخیصی واقعی را ترخیص واقعی گویند. بنابراین، ترخیص واقعی دارای مصلحت واقعی می باشد و به همین سبب، شارع حکم ترخیصی را طبق آن مصلحت واقعی جعل می کند.