دانشنامه اسلامی
مولف می گوید، چون قومی را می دیدم که علم را به خود نسبت می دهند، حال آن که جاهلاند و نمی دانند که چه گروهی بر این عقیده هستند، و همچنین چیزهایی را به اهل حق نسبت می دهند که شایسته اهل حق نیست و با این کار می خواهند قلوب عامه را از حق منحرف سازند و آنها را مورد لعن و تکفیر قرار دهند، لذا دوست داشتم به بطلان آنچه به اهل حق نسبت می دهند، اشاره کنم، شروع به تالیف این کتاب نمودم با این که به تقصیر و کوتاهی خویش در رساندن حق مطلب معترفم.
کتاب با ترجمه ای درباره مولف شروع گشته که در آن به ذکر مذهب مولف که بین اشعری و شافعی است پرداخته و سپس از علم و ورع وی سخن گفته و همچنین از اهم تالیفات او طی 18 مورد نام برده است. بعد از آن در دو صفحه، نسخه خطی این کتاب به تصویر کشیده شده است. سپس متن اصلی کتاب با مطلبی تحت عنوان اول الواجبات که مربوط به معرفت به الله عز و جل می باشد، آغاز گردیده است، سپس از حدوث عالم، صفت وحدانیت، صفت قدیم و سایر صفات الهی؛ چون علم، قدرت، إراده، سمع، بصر، أزلیت، حیات و کلام الهی سخن گفته است. در قسمتی از کتاب، علاقه صفات الهی با ذات خدا را متذکر شده است. سخنی از صفت "استواء" خدا بر عرش گفته و در آن بیان داشته که مثلا "ثم استوی علی العرش" به این معنا نیست که خدا ملاصقه یا استقرار بر عرش همچون اجسام دارد، بلکه بلند مرتبه بودن و علو الهی را می رساند، سپس در نبوت پیامبر و ترتیب صحابه در فضل و برتری سخن گفته، که افضل الناس بعد رسول الله، ابوبکر سپس عمر و سپس عثمان و آنگاه علی است و اقدم در خلافت باید مقدم در فضیلت باشد، زیرا که تقدیم مفضول بر فاضل محال است. در پایان فهرست محتویات سه کتاب ذکر شده است.
این نسخه دارای یک جلد بوده که انتشارات دار الکتب چاپ اول خود را در سال 1425ق در بیروت انجام داده است.
مطالب این مقاله بر گرفته از مقدمه ها و متن و تراجم شخصیت های کتاب می باشد.
